Rəyasət sözü ərəb mənşəlidir (رئاسة - ri'āsa). Əsas mənası "rəhbərlik etmək, başçılıq etmək, idarə etmək" fəaliyyətini ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "rəislik, başçılıq, rəhbərlik" kimi tərcümə olunması sözün əhatə etdiyi geniş məna dairəsini tam əks etdirmir. Rəyasət, bir qurumun, təşkilatın, yaxud qrupun rəhbərliyini, idarəsini və nəzarətini öz üzərinə götürən şəxsin və ya qurumun fəaliyyətini bildirir. Bu fəaliyyət sadəcə bir qərar verməkdən və ya bir qrup üzərində hakimiyyət qurmaqdan daha çoxdur; məsuliyyət, təşkilatçılıq, istiqamət vermə, strateji planlama və icraatın nəzarətini əhatə edir.
Misal olaraq verilən cümlədə ("Vəliəhdin rəyasəti altında çağırılan hərbi müşavirə gecə saat 12-də qurtardı") "rəyasət" sözü Vəliəhdin hərbi müşavirəni idarə etməsini, toplantının gedişatına nəzarət etməsini, qərarların qəbulunda həlledici rol oynamasını bildirir. Buraya təkcə müşavirənin başçılığı yox, onun təşkili, gündəminin müəyyənləşdirilməsi, iştirakçıların seçilməsi və s. kimi məsələləri də əlavə etmək olar. Beləliklə, "rəyasət" sözü daha geniş bir fəaliyyət spektrini özündə birləşdirir.
Rəyasət sözü müxtəlif kontekstlərdə fərqli çalarlarda işlənə bilər. Məsələn:
- Siyasi rəyasət: Bir ölkənin və ya regionun siyasi həyatını idarə edən qurumun (məsələn, prezidentlik, hökumət) fəaliyyəti.
- İdarəetmə rəyasəti: Bir şirkətin və ya təşkilatın gündəlik fəaliyyətinə rəhbərlik.
- Elmi rəyasət: Bir elmi layihənin və ya tədqiqatın aparılmasına rəhbərlik.
- Müşavirənin rəyasəti: Bir müşavirənin icrasına rəhbərlik etmək, qərarların qəbul edilməsinə yönəltmək.
Beləliklə, "rəyasət" sözünün mənasını "rəislik, başçılıq, rəhbərlik" kimi sadəcə sadalamaqla deyil, həm də bu fəaliyyətlərin əhatə etdiyi məsuliyyət, nəzarət və təşkilatçılıq kimi amilləri nəzərə almaqla daha dolğun şəkildə izah etmək lazımdır.