Rişxəndyana sözü Azərbaycan dilində "rişxəndlə yanaşmaq, rişxəndlə gülmək" mənasında işlənən bir sıfat və ya feldir. Lüğətlərdə sadəcə "rişxəndli gülmək" kimi qısa bir izahat verilsə də, bu sözün daha geniş və dəqiq bir şəkildə təsvir edilməsi mümkündür. Rişxəndyana, sadəcə bir təbəssüm deyil, daha çox istehza, lağ, həqarət və ya nifrət ifadə edən, lakin zahirən gülüş formasında özünü göstərən bir ifadədir. Bu gülüşdə həm hörmətsizlik, həm də üstünlük hiss olunur. Sanki gülən tərəf özünü qarşısındakından üstün, daha ağıllı və ya daha güclü hesab edir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "rişxənd" kökü farsca mənşəli olub, "lağ, istehza, ələ salma" mənasını verir. "-yana" şəkilçisi isə bir əməlin necə yerinə yetirildiyini, hansı keyfiyyətlə müşayiət olunduğunu bildirir. Beləliklə, "rişxəndyana" sözü "rişxəndlə müşayiət olunan" və ya "rişxəndlə edilən" mənasını tam olaraq əks etdirir.
Cümlədə istifadəsinə baxaq: "Burada Maralın solğun çöhrəsindən rişxəndyana bir təbəssüm keçdi." Bu cümlədə "rişxəndyana təbəssüm" ifadəsi Maralın daxili hisslərinin, ehtimal ki, kədər və ya acıqlanmanın, zahiri ifadəsindən fərqli olduğunu göstərir. O, özünü saxlamağa çalışır, amma içindəki mənfi duyğuları rişxəndlə qarışmış bir təbəssümlə ifadə edir. Bu, yalnız sadə bir gülüş deyil, əslində gizli bir hörmətsizlik, lağ və ya acıqlanmanın ifadəsidir. Başqa bir nümunə: "Onun sözlərinə rişxəndyana cavab verdi." Bu cümlədə isə rişxənd yanaşmanın sözlə ifadə olunduğu göstərilir.
Yekun olaraq, "rişxəndyana" sözü sadəcə "rişxəndli gülmək"dən daha çox məna daşıyır. Bu, istehza, lağ, hörmətsizlik və ya nifrəti özündə əks etdirən, zahirən gülüş formasında özünü göstərən mürəkkəb bir ifadədir. Sözün düzgün başa düşülməsi üçün kontekstin nəzərə alınması vacibdir.