Ruslaşma: “Ruslaşmaq” felindən törəmiş bir termin olub, əsasən dilçilikdə, tarixdə və sosiologiyada istifadə olunur. Sadəcə "Ruslaşmaq" feli ilə məhdudlaşmayan, daha geniş və çoxşaxəli bir prosesi əks etdirir.
Ən geniş mənası ilə ruslaşma, bir xalqın, bir əhalinin və ya bir qrupun mədəni, siyasi, iqtisadi və ya sosial həyatının müxtəlif sahələrində rus mədəniyyətinin, dilinin, dəyərlərinin və təsisatlarının təsiri və yayılması prosesini ifadə edir. Bu təsir, müxtəlif yollarla, məsələn, məcburi asimilyasiya siyasəti, iqtisadi asılılıq, mədəni üstünlük, miqrasiya və s. vasitələrlə baş verə bilər.
Ruslaşmanın təzahür formaları müxtəlifdir: Dil ruslaşması (rus dilinin hakim dil kimi qəbul edilməsi, yerli dillərin sıxışdırılması, rus dilinin leksik vahidlərinin kütləvi şəkildə yerli dillərə daxil olması); mədəni ruslaşma (rus mədəniyyətinin, ədəbiyyatının, incəsənətinin, musiqisinin üstün tutulması, yerli mədəniyyətin kölgədə qalması); siyasi ruslaşma (rus siyasi sisteminin və idarəetmə üsulunun qəbul edilməsi, yerli siyasi qurumların zəiflədilməsi); iqtisadi ruslaşma (iqtisadiyyatın Rusiya iqtisadiyyatına inteqrasiyası, yerli iqtisadiyyatın asılı vəziyyətə düşməsi). Bu proseslər bir-biri ilə sıx bağlı olub, bir-birini qarşılıqlı şəkildə gücləndirə bilər.
Ruslaşma prosesinin nəticələri müxtəlifdir və hər zaman mənfi deyildir. Bəzi hallarda, mədəni mübadilənin artması və yeni imkanların yaranmasına səbəb ola bilər. Lakin, çox vaxt milli kimliyin itirilməsi, mədəni müxtəlifliyin azalması, sosial ədalətsizliyin artması kimi mənfi nəticələrə gətirib çıxarır. Tarixən, ruslaşma prosesi Rusiya imperiyası və Sovet İttifaqı dövründə bir sıra xalqlar üçün ciddi problemlər yaradıb.
Beləliklə, "ruslaşma" termini sadə bir dil dəyişikliyindən daha çox, kompleks və çoxpilləli bir sosial-mədəni prosesi ifadə edir. Onun təhlili zamanı kontekstin, tarixi şəraitin və əlaqəli amillərin nəzərə alınması vacibdir.