izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sabun: Kirli və ya yağlı maddələri suda həll edərək təmizləmək üçün istifadə olunan, yağlar və qələvi maddələrin kimyəvi reaksiyası nəticəsində əmələ gələn, suda asanlıqla əriyib köpüklənən, bərk və ya maye halda olan bir maddədir. Sabunun əsas tərkib hissələri yağ turşularının duzlarıdır. Bu duzlar, yağ və ya bitki yağlarının qələvilə (məsələn, natrium hidroksid və ya kalium hidroksid) reaksiyasından əmələ gəlir. Reaksiya nəticəsində əmələ gələn sabun molekulu, iki hissədən ibarətdir: hidrofil (susevən) və hidrofob (suqovuran) hissə. Hidrofil hissə su molekulları ilə qarşılıqlı əlaqəyə girir, hidrofob hissə isə yağ və ya kir hissəcikləri ilə qarşılıqlı əlaqəyə girir. Bu ikiqat təbiət sayəsində sabun, yağ və kir hissəciklərini suda əritmək və onları səthdən uzaqlaşdırmaq qabiliyyətinə malikdir.

Sabun müxtəlif formalarda, bərk (lövhə, qırıntı), maye və ya jel halında istehsal olunur. İstehsalında istifadə olunan yağ növündən (heyvan yağı, bitki yağı) və qələvi maddənin növündən asılı olaraq sabunların müxtəlif xassələri və istifadə sahələri vardır. Məsələn, bəzi sabunlar daha çox köpüklənmə qabiliyyətinə malikdir, bəziləri isə daha yumşaq təsirə malikdir. Müasir sabun istehsalında ətir, boya və digər əlavələr də istifadə olunur.

Tarixən, sabun istehsalı əsasən ev şəraitində aparılırdı. Lakin indi sənaye miqyasında müxtəlif texnologiyalar vasitəsilə kütləvi istehsal olunur. Sabun yalnız təmizlik məqsədi ilə deyil, həmçinin müalicəvi məqsədlər üçün də istifadə oluna bilər (məsələn, dərman sabunları). Sözün etimologiyası qədim dillərdəki yağ və qələvi maddələrə aid sözlərlə əlaqəlidir. Azərbaycan dilində "sabun" sözü geniş yayılmışdır və gündəlik danışıqda tez-tez istifadə olunur. Məsələn: “Əllərimi sabunla yuyub təmizlədim.”, "Bu sabun çox köpüklənir.", "Banyoda sabun qalıb." kimi cümlələrdə istifadə olunur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz