izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sabunçuluq (köhn. işlətmə): Tarixi mənbələrə əsasən "sabunçuluq" sözü, əsasən, sabun istehsalı ilə məşğul olan şəxsin – sabunçunun, peşəsini və ya fəaliyyətini ifadə edir. Müasir Azərbaycan dilində bu söz daha çox tarixi kontekstdə, köhnəlmiş leksik vahid kimi istifadə olunur. Zaman keçdikcə, sabun istehsalı sənaye miqyasına keçdiyindən, "sabunçuluq" termini daha spesifik və dar mənada istifadə edilirdi – yəni, fərdi sabun istehsalçısının işi deyil, kiçik emalatxanalar və ya sənaye müəssisələrində sabun istehsalı ilə bağlı fəaliyyəti ifadə edə bilərdi.

Terminin etimologiyasına nəzər salsaq, "sabunçu" sözünün "sabun" kökünə "-çu" şəkilçisinin artırılması ilə əmələ gəldiyini görürük. "-çu" şəkilçisi isə fəaliyyət bildirən şəxsi ifadə edir. Beləliklə, "sabunçu" sözü "sabun istehsal edən şəxs" mənasını verir. "Sabunçuluq" isə bu şəxsin peşəsi, iş sahəsi, fəaliyyət növü deməkdir.

Müasir dilin tələblərinə uyğun olaraq, "sabunçuluq" sözü əvəzinə daha çox "sabun istehsalı", "sabun emalı", "sabunçuluq sənayesi" və ya kontekstdən asılı olaraq digər daha dəqiq ifadələr işlədilir. Məsələn, tarixi kontekstdə istifadə edilərsə, "XIX əsrin əvvəllərində Bakıda sabunçuluq geniş yayılmışdı" cümləsində olduğu kimi, "sabunçuluq" sözü sabun istehsalının tarixi prosesini ifadə edir. Ancaq "Müasir sabunçuluq müəssisələri yüksək texnologiyalardan istifadə edir" cümləsində daha düzgün ifadə "sabun istehsalı" və ya "sabunçuluq sənayesi" olardı.

Qısaca olaraq, "sabunçuluq" sözü tarixi bir termin olaraq qalır və onun müasir dilə uyğunlaşdırılmış daha dəqiq və geniş mənaları "sabun istehsalı", "sabun emalı", "sabunçuluq sənayesi" kimi ifadələrlə verilir. Konkret istifadə sahəsi mətnin ümumi kontekstindən asılıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz