Sağıcılıq sözü Azərbaycan dilində geniş mənada süd heyvanlarının südünün sağılması ilə bağlı bütün fəaliyyətləri əhatə edən bir termindir. Lüğətlərdə sadəcə “sağıcının işi, peşəsi” kimi izah edilməsinə baxmayaraq, bu, sağıcılığın mahiyyətini tam əks etdirmir. Çünki sağıcılıq sadəcə südü sağıb bitən bir proses deyil, bir sıra əməliyyatları özündə birləşdirən mürəkkəb bir texnoloji prosesdir.
Ətraflı baxdıqda, sağıcılıq aşağıdakı mərhələləri əhatə edir:
- Heyvanların hazırlığı: Süd verən heyvanların sağım öncəsi təmizlənməsi, sağım üçün rahat və təhlükəsiz şəraitin yaradılması.
- Sağım prosesi: Əl ilə və ya mexaniki vasitələrlə südün sağılması. Bu prosesdə südün keyfiyyətinin qorunması və sanitariya qaydalarına riayət olunması vacibdir.
- Südün emalı: Sağılan südün dərhal soyudulması, saxlanması və ya emalı (məsələn, pasterizasiya). Bu mərhələ südün təhlükəsizliyi və uzun müddət saxlanılmasını təmin edir.
- Avadanlıqların təmizlənməsi və dezinfeksiyası: Sağım avadanlıqlarının (sağım aparatları, borular, qablar) təmizlənməsi və dezinfeksiyası südün keyfiyyətini və sağlamlığı qorumaq üçün çox əhəmiyyətlidir.
- Heyvanların baxımı: Sağım prosesi bitdikdən sonra heyvanların qulluğu, onların sağlamlığının qorunması.
Beləliklə, "sağıcılıq" sözü sadəcə bir peşənin adı deyil, mütəşəkkil və texnoloji proseslərin birliyidir. "Fermada sağıcılıq etmək" ifadəsi bu proseslərin hamısının icrasını nəzərdə tutur. Sözün etimologiyasına gəldikdə, "sağmaq" fellə əlaqəlidir və türk dillərindən gəlmədir. Bu fellə bağlı bir çox sinonimlər (məsələn, süd əmmək, süd almaq) olsa da, "sağıcılıq" sözü həm peşəni, həm də bütün texnoloji prosesi daha dəqiq ifadə edir.
Müxtəlif cümlələrdə istifadəsi nümunələri:
- O, bütün həyatını sağıcılığa həsr etmişdi.
- Müasir texnologiyalar sağıcılığın səmərəliliyini artırmışdır.
- Sağıcılıq sahəsində yeni metodların tətbiqi vacibdir.
- Kənd təsərrüfatı üzrə mütəxəssis sağıcılıq üsullarını izah etdi.