izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sağrılı sifəti, əsasən Azərbaycan dilinin şivə və ləhcələrində daha geniş istifadə olunan bir söz olub, "sağrı" sözündən törəmədir. "Sağrı"nın özünün dəqiq etimologiyası müəyyən olsa da, əsasən heyvanların, xüsusilə də quşların və heyvanların arxa, bel hissəsinin dolğun, ətli və iriliyini bildirir. Bu mənada "sağrılı" sifəti də bir heyvanın və ya quşun arxa hissəsinin dolğun, ətli və iri olduğunu ifadə edir. Yəni, heyvanın sağrısının həcmi və ətli olması onun "sağrılı" olmasını göstərir.

Lüğətlərdə sadəcə "sağrısı dolğun olan" kimi tərif edilməsi, sözün mənasının tam əhatəliliyini verməyə yetmir. Çünki "dolğunluq" bir qədər qeyri-dəqiq bir termindir. "Sağrılı" deyərkən, yalnız dolğunluq deyil, həm də əzələli, möhkəm, iri və sağlam olma mənası da nəzərdə tutulur. Məsələn, "sağrılı at" deyərkən, sadəcə arxa hissəsinin genişliyindən deyil, həm də güclü, əzələli və sağlam arxa hissəsinin olduğunu ifadə edirik.

Bu sözün istifadə sahəsi əsasən kənd təsərrüfatı ilə bağlı terminologiyada, heyvanların təsvirində və xalq ədəbiyyatında rast gəlinir. Məsələn, "Sağrılı qoç", "Sağrılı at", "Sağrılı qoyun" ifadələrində heyvanın gücü və sağlamlığı ilə bağlı müsbət bir keyfiyyət vurğulanır. Sözün kontekstə görə mənasında kiçik dəyişikliklər ola bilər, ancaq əsas mənası həmişə arxa hissənin dolğunluğu, əzələliliyi və möhkəmliyini bildirir.

Qeyd etmək lazımdır ki, "sağrılı" sözü bəzən mecaz mənasında da işlənə bilər. Məsələn, bir işin "sağrılı" olması, onun möhkəm, etibarlı və yaxşı yerinə yetirilməsini bildirə bilər. Ancaq bu, daha çox məcazi və nadir hallarda istifadə olunan bir tətbiqdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz