Saxtalaşdırmaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "bir şeyin saxtasını düzəltmək, bir şeyi saxta şəklə salmaq"dan daha geniş və çoxcəhətlidir. Lüğətlərdəki qısa izahlar sözün bütün imkanlarını əhatə etmir. Bu felin mənasını daha dəqiq və geniş şəkildə izah etmək üçün kontekstə və işlənmə üsuluna əsasən fərqli aspektlərini nəzərə almaq lazımdır.
Əsas məna olaraq, saxtalaşdırmaq hər hansı bir əşyanın, sənədin, məlumatın və ya başqa bir varlığın orijinalından fərqli, saxta bir nüsxəsini yaratmaq, qəsdən dəyişdirmək və ya saxta kimi göstərmək deməkdir. Bu, həm fiziki əşyalar (məsələn, pul, sənəd, əl yazısı), həm də qeyri-fiziki varlıqlar (məsələ, məlumatlar, hesabatlar, seçim nəticələri) üçün tətbiq oluna bilər.
Saxtalaşdırma hərəkəti həm də qəsdən edilən bir hərəkətdir. Yəni, saxtalaşdırmaq üçün həmin əşya, sənəd və ya məlumatın əslini gizlətmək, təhrif etmək və ya onunla bağlı həqiqəti pozmaq məqsədi güdülür. Bu məqsəd isə müxtəlif ola bilər: qanunsuz qazanc əldə etmək, kimisə aldatmaq, öz mövqeyini möhkəmləndirmək və sairə.
Felin işlənməsinə bir neçə nümunə:
- Onlar pulu saxtalaşdırdılar. (Pulun saxta nüsxəsini düzəltdilər)
- Rəsm əsərinin mənşəyi saxtalaşdırılmışdı. (Rəsmin əsl mənşəyi gizlədilmişdi)
- Seçkilərin nəticələri saxtalaşdırıldı. (Seçki nəticələrinə qəsdən dəyişiklik edildi)
- Sənədləri saxtalaşdırmaqla cinayət törətdi. (Sənədləri saxta etməklə cinayət törətdi)
- Proqramın kodu saxtalaşdırılıb. (Proqram kodu qəsdən dəyişdirilib)
Göründüyü kimi, "saxtalaşdırmaq" felinin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir, lakin əsas məna həmişə qəsdən saxta bir şey yaratmaq və ya mövcud bir şeyi saxta etməkdir. Etimoloji baxımdan, sözün kökü "saxta" sözündəndir və "əsl olmayan, uydurma" mənasını ifadə edir.