Sail sözü ərəb mənşəlidir və Azərbaycan dilinə ərəb dilindən keçmişdir. Lüğətlərdə əsasən "dilənçi, yolçu" kimi tərcümə olunsa da, bu məna tam şamil deyildir. Daha dəqiq ifadə etmək üçün kontekst vacibdir. Əslində "sail" sözü "səyyah", "sərnişin", "gəzən", "keçən" və hətta "müraciət edən", "rica edən" mənalarını da özündə ehtiva edir. Bu mənaların hamısı bir-biri ilə əlaqədardır, çünki hamısı hərəkət, yer dəyişməsi və ya kiməsə müraciət etməni ifadə edir.
Verdiyiniz nümunədəki "Hüsnün sadağası, canın zəkatı; Sail olan binəvayə düşərmi?" misalında "sail" sözü daha çox "ehtiyacı olan", "köməyə ehtiyacı olan" mənasında işlənmişdir. Burada "sail" yolçu olaraq deyil, kömək istəyən, mərhəmətə ehtiyacı olan bir kəs kimi təsvir edilir. Sözün bu kontekstdəki mənası "dilənçi" mənasından daha incə və nuanlıdır.
İkinci nümunədəki "Dost, aşna, qonaq və sail üzünə həmişə..." ifadəsində isə "sail" "müraciət edən", "ziyarət edən", "gələn" mənalarını birləşdirir. Burada "sail" müəyyən bir məqsədlə gələn, kiməsə müraciət edən kəs kimi təqdim olunur. Bu mənada "sail" "dilənçi" mənasından uzaqlaşaraq daha geniş bir məna kəsb edir.
Nəticə olaraq, "sail" sözünün tərcüməsi kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Sadəcə "dilənçi" və ya "yolçu" kimi məhdudlaşdırmaq yanlışdır. Sözün "səyyah", "sərnişin", "gəzən", "keçən", "müraciət edən", "rica edən", "köməyə ehtiyacı olan", "ziyarət edən" kimi mənaları da vardır və istifadə edilən məqama uyğun olaraq bunlardan biri seçilməlidir.