Saqqal (ərəbcə ذَقَن - zaqan-dan) - kişilərin yanaqlarının alt hissəsindən başlayaraq, çənə və dodaqların alt hissəsini əhatə edən tüklər toplusudur. Bu tüklərin sıxlığı, uzunluğu və forması genetik faktorlardan, yaşdan və hormonal dəyişikliklərdən asılı olaraq fərqli ola bilər. Saqqalın bitməsi kişilərin cinsi yetkinliyə çatmasının göstəricilərindən biridir.
Saqqalın mədəni və sosial əhəmiyyəti də vardır. Tarix boyu müxtəlif mədəniyyətlərdə saqqalın uzunluğu, forması və baxımı sosial status, güc, din və ya mənsubiyyət qrupunu göstərmək üçün istifadə edilmişdir. Bəzi mədəniyyətlərdə uzun və baxımlı saqqal hörmət və müdrikliyin rəmzi sayılırsa, bəzilərində qısa və ya qırxılmış saqqal üstünlük təşkil edir. Müasir dövrdə də saqqalın stili şəxsiyyətin ifadə vasitəsi kimi qəbul edilir.
Saqqal sözü müxtəlif cümlə və kontekstlərdə fərqli mənalarda işlənə bilər:
- Fiziki xüsusiyyət olaraq: "Onun uzun və qara bir saqqalı vardı." "Saqqalını qırxdırdı." "Gənc yaşlarında saqqalı çıxmışdı."
- Simvolik mənada: "Saqqal qoymaq" ifadəsi yalnız fiziki tüklərin yetişdirilməsini deyil, həm də yetkinlik, ciddilik və ya müəyyən bir həyat mərhələsinə keçidi bildirə bilər.
- Metaforik mənada: Nadir hallarda, saqqal sözü nəhəng, möhtəşəm və ya böyük bir şeyin təsvirində metafora kimi istifadə oluna bilər (məs: "dağın saqqalı").
Qeyd edək ki, "saqqal" sözü bir çox dillərdə eyni və ya oxşar köklərə malikdir və bu da onun qədim tarixə malik olduğunu göstərir. Misal üçün, farsca "riş" və ya türk dillərindəki müvafiq sözlərlə etimoloji əlaqəsi var.