izahlı lüğət 2 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Salamatlıq sözü Azərbaycan dilində geniş məna kəsb edən bir termindir. Sadəcə "sağlıq" mənası ilə kifayətlənməməklə, daha geniş bir kontekstdə, həm fiziki, həm də mənəvi sağlamlığı, bütövlüyü əhatə edir. Lüğətlərdə "sağlıq, sağ-salamatlıq, ölüm-itim olmama" kimi təriflənsə də, bu tərif onun zəngin məna dünyasını tam əks etdirmir.

Etimoloji baxımdan "salamat" kökü fars dilindən gəlir və "sağlam, bütöv, əyilməmiş" mənalarını verir. "lıq" isə isim şəkilçisidir, yəni "salamatlıq" sözü "salamat" əsasında formalaşmış "sağlamlıq vəziyyəti" deməkdir. Lakin, Azərbaycan dilində istifadəsində, sadəcə fiziki sağlamlığı deyil, həm də rifah halını, təhlükəsizlik hissini, amanlıq vəziyyətini də ifadə edə bilir.

Misal olaraq, verilən cümlədə ("Qoca ceyrana:] Qaç! İnsandan uzaq olmaq salamatlıqdır") "salamatlıq" sözü təhlükəsizlik və qorunma mənasında işlənilir. Burada fiziki sağlamlıqdan daha çox, yırtıcıdan uzaq olmaqla əldə edilən bir xilas vəziyyəti, amanlıq nəzərdə tutulur. Başqa bir nümunədə "Evimizdə salamatlıq hökm sürür" deyəndə, ailədəki sakitlik, rahatlıq, hər kəsin sağlam və xoşbəxt olması nəzərdə tutulur. Bu isə həm fiziki, həm də psixoloji sağlamlığı əhatə edir.

Beləliklə, "salamatlıq" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir. Ancaq əsas mahiyyət olaraq sağlamlıq, bütövlük, təhlükəsizlik və rifah halını ifadə edir. Bu sözün zənginliyi onu müxtəlif məcazlarda və üslublarda işlətməyə imkan verir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz