Samanı sözü Azərbaycan dilində rəng bildirən sifət kimi işlənir və əsasən açıq-sarı, solğun sarı, saman rəngi kimi tərif olunur. Lüğətlərdəki qısa izah "saman rəngində, sarımtıl, sarı" olsa da, daha dəqiq və geniş bir tərif vermək mümkündür.
"Samanı" rəngi təmiz sarıdan daha solğun, tozlu sarı rəngə yaxındır. Bu rəng, quru ot bitkilərinin, xüsusilə buğda və ya arpa samanının rənginə bənzəyir. Rəngin tonu isə işığın şiddətinə, saman növünə və quruma müddətinə görə dəyişə bilər. Belə ki, yeni biçilmiş saman daha açıq, köhnə və günəş altında qalmış saman isə daha tünd bir "samanı" rənginə malik olur.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "saman" sözünün kökü türk dillərində qədim dövrlərdən bəri mövcuddur və əsasən "quru ot, biçilmiş taxıl sapları" mənasını verir. "Samanı" sifəti isə bu isimdən törəmiş olub, rəngin məhz samanla müqayisə edilməsinə əsaslanır. Ona görə də, rəngin təsvirində "sarımtıl" və ya "sarı" sözləri ilə yanaşı, "solğun sarı", "tozlu sarı", "qumsal sarı" kimi ifadələr də işlədilə bilər.
Cümlə içərisində nümunələr:
- Atın yalı samanı rəngdə idi.
- Qızın saçları açıq, samanı rəngdə idi.
- Quru yarpaqlar samanı rəng almışdı.
- Evin divarları samanı rəngli boya ilə boyanmışdı.
- Samanı rəngli paltar geyinmişdi.
Göründüyü kimi, "samanı" sözü müxtəlif kontekstlərdə, müxtəlif obyektlərin rəngini təsvir etmək üçün uğurla işlədilə bilər. Onun mənası həm də məcazi mənada, məsələn, solğun, zəif, cansız bir şeyin rəngini təsvir etmək üçün də istifadə oluna bilər.