Sanksiya [lat. sanctio – pozulmaz qanun, təsdiq, təsbit] termininin Azərbaycan dilinə adaptasiyası hüquqi və ümumi mənalarda bir sıra nüanslar ehtiva edir. Lüğətlərdəki qısa izahlar sözün zəngin leksik imkanlarını tam əks etdirmir.
Hüquqi mənada sanksiya, əsasən, hüquq normalarının pozulmasına cavab olaraq tətbiq olunan icbari tədbirlər sistemini ifadə edir. Bu, cəza, məcburiyyət, məhdudiyyət və ya digər qanuni təsirləri əhatə edir. Məsələn, cinayət törətməyə görə həbs cəzası, inzibati qanun pozuntusuna görə cərimə, müəllif hüquqlarının pozulmasına görə məsuliyyət sanksiyaların konkret nümunələridir. Sanksiya dedikdə, qanunvericiliyin pozulmasının qarşısını almaq və ya pozuntulara görə təsir göstərmək məqsədi daşıyan müəyyən tədbirlər toplusu nəzərdə tutulur. Burada sanksiyanın təsiri qanunvericiliyə uyğun olaraq müəyyən edilir və icra olunur.
Ümumi dil istifadəsində, sanksiya daha geniş mənada “icazə”, “razılıq”, “təsdiq” mənalarında işlənə bilir. Bu istifadə, latın dilindəki əsas mənanın – “təsdiq”, “qüvvəyə minmə” – əsasında formalaşıb. Məsələn, “layihəyə sanksiya verildi” ifadəsi layihənin qəbul olunduğunu, yəni rəsmi olaraq təsdiq edildiyini bildirir. Bu mənada sanksiya, bir qərarın rəsmi olaraq təsdiqlənməsini, bir işin icrasına icazə verilməsini və ya bir əməlin rəsmi olaraq qəbul edilməsini ifadə edir. Beləliklə, sanksiya hüquqi mənada zorakılıq təhdidi daşıyarkən, ümumi mənada razılıq və ya təsdiq bildirir.
Qısacası, sanksiya sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Hüquqi kontekstdə məcburiyyət, cəza və ya məhdudiyyət tədbirlərini, ümumi dil istifadəsində isə rəsmi təsdiq, icazə və ya qəbulu ifadə edir. Hər iki mənada istifadədə latın dilindən gələn "qanuni təsdiq", "qüvvəyə minmə" mənası əsas götürülür.