izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sarab sözü Azərbaycan dilində əsasən "sərab" kimi başa düşülür və səhrada, çöldə isti havanın təsiri ilə əmələ gələn, uzaqdan su hövzəsi kimi görünən, ancaq yaxınlaşdıqca yox olan optik xəyalı ifadə edir. Lüğətlərdəki tərifin bu mənasını tam əhatə etməsi üçün daha geniş və dəqiq bir izah vermək mümkündür.

Əslində, "sarab" sözü ərəb mənşəlidir (سراب - ṣarāb) və "axan su, bulaq" mənasını verir. Lakin zamanla, optik hadisə olan sərabı ifadə etmək üçün mənası dəyişərək daha geniş kontekstdə istifadə olunmağa başlamışdır. Belə ki, "sarab" həm fiziki bir hadisəni (səhra sərabı), həm də metaforik olaraq, əldəedilməz, xəyal kimi görünən, ancaq əslində yox olan bir şeyi ifadə edə bilər.

Misal üçün, "Ağabəyimin sığındığı sahil idimi, sarab idimi?" cümləsində "sarab" sözü yalnız fiziki sərabı deyil, həm də ümidlərin, arzuların xəyal kimi görünməsini, yəni əldəedilməz bir şeyi ifadə edir. Ağabəyin sığındığı yerin gerçək sahil olub-olmaması şübhə altındadır və bu şübhə "sarab" sözü ilə ifadə olunur. Bu mənada, "sarab" "xəyal", "illüziya", "aldanma" kimi sinonim sözlərlə əvəz oluna bilər, lakin hər birinin özünəməxsus konnotasiyası vardır. "Sarab" sözünün məhz bu metaforik istifadəsi onun dilin zənginliyini və ifadə imkanlarını göstərir.

Qısacası, "sarab" sözünün mənası sadəcə "sərab" ilə məhdudlaşmır. O, həm fiziki, həm də metaforik mənada işlənir və kontekstdən asılı olaraq fərqli mənalar kəsb edir. Bu sözün ədəbi əsərlərdə istifadəsinin genişliyi və məna çalarlarının zənginliyi onu Azərbaycan dilinin maraqlı və ifadəli sözlərindən birinə çevirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz