Sarıgilə (Vitis vinifera) üzüm növünün bir alt növü olub, əsasən iri, şirin və sarımtıl rəngdə gilələri ilə seçilir. "Sarıgilə" sözünün özü də təsviri xarakter daşıyır və "sarı" və "gilə" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlib. "Sarı" rəng bildirən sifət olaraq gilənin rəngini, "gilə" isə üzümün kiçik, yumru meyvəsini ifadə edir. Beləliklə, sözün mənası "sarı rəngli gilə" kimi təfsir oluna bilər.
Sarıgilənin yetişdirildiyi coğrafi bölgədən asılı olaraq gilələrin rəngi açıq sarıdan tünd sarıya qədər dəyişə bilər. Bəzi alt növlərdə isə gilələrin rəngi qızılımtıl və ya qırmızımtıl çalarlar daşıya bilər. Meyvələrin ölçüsü və dadı da yetişdirmə şəraitindən asılı olaraq fərqlənə bilər. Ümumiyyətlə, sarıgilələr şirəli, ətirli və şirin dadı ilə seçilir.
Sarıgilə üzüm növündən şərab, şirə, quru üzüm (keşmiş) kimi məhsullar istehsal olunur. Ənənəvi Azərbaycan kənd təsərrüfatında sarıgilənin müxtəlif sortları geniş yayılmışdır və həm təzə istehlak üçün, həm də emal sənayesində istifadə olunur. "Sarıgilə" sözü cümlələrdə müxtəlif kontekstlərdə işlədilə bilər:
- "Bağda sarıgilənin bol məhsulu var idi." (Miqdarı göstərir)
- "Sarıgilədən dadlı şirə hazırladı." (Materialların adlandırılması)
- "O, sarıgilənin ətirli qoxusunu hiss edirdi." (Xüsusiyyətlərin vurğulanması)
- "Bu il sarıgilənin məhsulu az oldu." (Məhsulun miqdarı haqqında məlumat)
Qeyd etmək lazımdır ki, "sarıgilə" sözü dialektik dəyişikliklərə məruz qala bilər və müxtəlif bölgələrdə fərqli şəkillərdə tələffüz oluna bilər. Lakin əsas mənası – sarı rəngli üzüm giləsi – dəyişməz olaraq qalır.