Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "sarışmaq" sözü, əsasən "sarmaşmaq" feli ilə sinonim kimi verilir, lakin bu, tam əhatəli bir izah deyil. "Sarışmaq" özündə daha çox sıx, möhkəm və bəzən dərin bir sarılmanı, qucaqlaşmanı ifadə edir. "Sarmaşmaq" daha ümumi bir məna daşıyır; sadə bir qucaqlaşma, bir-birinə yapışma və ya əşyaların bir-birinə dolanması kimi hallarda da işlənə bilər. "Sarışmaq" isə daha çox insan münasibətlərində, xüsusilə də bağlılıq, sevgi, həsrət və ya kədər hisslərinin ifadə olunduğu kontekstlərdə işlənir.
M.P. Vaqifin misalında ("Görüşübən eyləmədik xoş səfa; Qucaqlaşıb sarışmadıq, ayrıldıq.") "sarışmaq" fəaliyyətinin olmaması, yalnız qucaqlaşmanın kifayət etməməsi, daha sıx, ruhi bağlılığı əks etdirən bir əlaqənin olmamasını göstərir. Bu, sadəcə fiziki yaxınlıqdan kənara çıxaraq, emosional bir bağın da olmamasını ifadə edir.
Etimoloji baxımdan "sarışmaq" "sarı" kökünə "-ış" məsdər şəkilçisi əlavə olunması ilə əmələ gəlib. "Sarı" sözünün bir mənası "əhatə etmək", "bürüdücülük" olduğu nəzərə alınsa, "sarışmaq"ın dərin, tam əhatəli bir sarılma demək olduğu daha aydın görünər. Beləliklə, "sarışmaq" sadəcə "sarmaşmaq"ın sinonimi deyil, mənasında nuans fərqi olan, daha spesifik bir fe'ldir.
Müxtəlif cümlələrdə işlənmə nümunələri:
- Ana uşağını sıxlıqla sarışdı, ürəyinin rahatladığını hiss etdi.
- Qardaşlar uzun illərdən sonra görüşüb sarışdılar, göz yaşlarını saxlaya bilmədilər.
- Qaranlıqda qorxudan bir-birinə sarışmışdılar.
- Köhnə fotoşəkildə sevgililər bir-birinə möhkəm sarışmış görünürdülər.
Göründüyü kimi, "sarışmaq" feli həm fiziki, həm də emosional yaxınlığı, bağlılığı ifadə etmək üçün istifadə olunur və "sarmaşmaq"dan fərqli olaraq daha güclü, daha sıx bir əlaqəni bildirir.