Savadlandırmaq (f.): Bu feilin əsas mənası, bir şəxsi oxumağı və yazmağı öyrətmək, yəni ona oxu-yazı savadı aşılamaqdır. Termin, yalnız əlifbanın öyrədilməsini deyil, həm də əsas oxu və yazma bacarıqlarının, eləcə də mətni anlama və yazma qabiliyyətinin inkişaf etdirilməsini əhatə edir. Sadəcə əlifbanın təlimini deyil, daha geniş mənada, anlama və ifadəetmə bacarıqlarının inkişafına yönəlmiş təlimi özündə ehtiva edir. Bu proses həm formal təhsil müəssisələrində, həm də qeyri-formal təhsil proqramları çərçivəsində həyata keçirilə bilər.
Etimoloji baxımdan "savad" sözü ərəb mənşəlidir və "bilgi, elm, məlumat" mənalarını verir. "Savadlandırmaq" isə bu kökdən törəmiş bir fe'l olub, "bilgi vermək", xüsusilə də "oxu-yazı biliyi vermək" mənasını ifadə edir. Beləliklə, sözün mənşəyi onun mənasını daha da dərinləşdirir və sadəcə mexaniki oxuma-yazma bacarığı öyrədilməsindən daha çox, ümumi intellektual inkişafı nəzərdə tutduğunu göstərir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Hökumət savadlandırma proqramlarına böyük əhəmiyyət verir.
- Könüllülər ucqar kəndlərdə savadsız əhalini savadlandırmaq üçün çalışırlar.
- Savadlandırma kursları əhalinin savad səviyyəsini yüksəltməyə kömək edir.
- Təhsil nazirliyi savadlandırma prosesinin müasir tələblərə uyğunlaşdırılması üçün tədbirlər görür.
- Bu proqram savadlılığı yüksəltməklə yanaşı, həm də insanları müxtəlif peşələrə hazırlayır.
Göstərilən nümunələrdən göründüyü kimi, "savadlandırmaq" sözü müxtəlif kontekstlərdə işlənərək, həm genişmiqyaslı dövlət proqramlarını, həm də kiçik miqyaslı təlimləri ifadə edə bilir. Hər halda, bu sözün əsas mənası şəxsin oxu və yazma bacarıqlarının inkişaf etdirilməsinə yönəlmiş təlim prosesini əhatə edir.