izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Savadlanmaq felinin Azərbaycan dilindəki əsas mənası "yazıb-oxumağı öyrənmək"dir. Lüğətlərdəki bu qısa izah, sözün zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. Savadlanmaq, sadəcə texniki bacarıqların qazanılmasından daha çox, fərdi inkişafın, dünyagörüşünün genişlənməsinin və sosial inteqrasiyanın mühüm bir mərhələsini təmsil edir.

Etimoloji baxımdan "savad" sözü ərəb mənşəlidir ("سواد") və əslində "qara" mənasını daşıyır. Yazı əvvəllər qələmlə kağız üzərinə qara rənglə yazıldığından, "savad" sözü "yazı", "yazı bacarığı" mənasını qazanmışdır. Beləliklə, "savadlanmaq" sözü, "qara rənglə yazmağı öyrənmək"dən "yazı bacarığını qazanmaq" mənasına doğru inkişaf etmişdir. Ancaq müasir dilədə bu, yalnız texniki bacarıqla məhdudlaşmır.

Müasir istifadədə "savadlanmaq" felinin mənası genişlənərək, "mədəniyyətə yiyələnmək", "təhsil almaq", "bilgilənmək", "ağıllaşmaq" kimi mənaları da əhatə edir. Misal üçün, "O, savadlanaraq həyatını dəyişdi" cümləsində sadəcə yazı-oxu bacarığının qazanılması yox, həm də fərdi inkişaf və sosial yüksəliş ifadə olunur.

Verilən nümunə cümləsi ("[Almaz Yaxşıya:] Əlində qazancın olar. Azad olarsan, adam olarsan, savadlanarsan") bu geniş mənanı əks etdirir. Burada "savadlanmaq" yalnız yazı-oxumağı öyrənmək deyil, həm də özünü inkişaf etdirmək, azad və "adam" olmaq üçün zəruri bir addım kimi təqdim olunur. Bu cümlədə "savadlanmaq" sosial və şəxsi yükselmənin simvolu olaraq istifadə edilir.

Qısacası, "savadlanmaq" fəli sadə bir mənadan daha artığını ehtiva edir. Bu, təhsil almaq, biliyə yiyələnmək, şəxsi və sosial inkişaf etmək prosesini ifadə edən, dərin məna daşıyan bir sözdür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz