izahlı lüğət 0 baxış 1 reaksiya Düzəliş

Semasiologiya [yun. semasia – məna və logos – elm] – Dilçiliyin bir bölməsi olub, söz və ifadələrin mənalarının öyrənilməsi ilə məşğul olur. Bu öyrənilmə yalnız müasir mənaları deyil, həm də sözlərin tarixi inkişafı ərzində keçdikləri məna dəyişikliklərini (semantik dəyişikliklər) əhatə edir. Semasiologiya, sözlərin mənalarının necə yaranması, inkişaf etməsi və dəyişməsinin səbəblərini, həmçinin, sinonim, antonim və polysemiya kimi məna münasibətlərini araşdırır. Bu araşdırmalar nəticəsində sözlərin leksik mənaları haqqında daha dəqiq və əhatəli məlumatlar əldə edilir.

Semasiologiyanın əsas məqsədi, sözlərin mənalarının strukturunu, onların bir-biri ilə olan əlaqələrini və bu əlaqələrin dilin ümumi sistemindəki rolunu müəyyənləşdirməkdir. Bu sahədəki tədqiqatlar sözün həm denotativ (real dünyaya aid obyekt, hadisə, keyfiyyətə istinad edən məna), həm də konnotativ (sözün emosional və stilistik yüklənməsini ifadə edən məna) mənalarını nəzərə alır. Məlumatın dəqiq təhlili üçün semasioloqlar, tarixi mənbələr, ədəbi əsərlər, dialektlər və müasir dil istifadəsini təhlil edirlər.

Semasiologiya, leksikologiyanın əsas tərkib hissələrindən biridir və onomastikaya (adların öyrənilməsi), etimologiyaya (sözlərin mənşəyinin öyrənilməsi) və frazeologiyaya (davamlı ifadələrin öyrənilməsi) yaxından bağlıdır. Bu sahənin tədqiqatları lüğətçiliyin inkişafına, dilin normalarının müəyyənləşdirilməsinə və dilin təkamülünün daha yaxşı anlaşılmasına kömək edir. Məsələn, “dəniz” sözünün müxtəlif kontekstlərdə (məsələn, "dəniz səyahəti", "dəniz məhsulları", "dəniz dalğası") işlənməsi onun polysemiyasını, yəni çoxmənalılığını göstərir və semasiologiyanın tədqiqat obyektinə daxildir. Eyni zamanda, "dəniz" sözünün qədim türk dillərindən gəlməsini etimologiya araşdırır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz