izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Seysmoqraf (yun. seismos – yer silkələnməsi, zəlzələ və grapho – yazıram) yer qabığında baş verən titrəyişləri, yəni zəlzələləri və ya digər seysmik hadisələri avtomatik olaraq qeydə alan bir cihazdır. Qeyd edilən titrəyişlər seysmik dalğaların formasında olur və seysmoqraf bu dalğaların intensivliyini, tezliyini, müddətini və yayılma istiqamətini dəqiqliklə ölçərək qrafik formada təsvir edir. Bu qeydlər, seysmoloqların zəlzələnin gücünü, episentrini (yerin səthində zəlzələnin mərkəzinin proyeksiyası), ocağını (yerin dərinliyində zəlzələnin baş verdiyi nöqtə) və başqa vacib parametrlərini müəyyən etmələrinə imkan verir.

Seysmoqrafın əsas hissəsi seysmo-sensor və ya seysmo-metr adlanan hissədir. Bu sensor, yerin hərəkətini həssas şəkildə qəbul edir və bu hərəkəti elektrik siqnalına çevirir. Sonra bu siqnal gücləndirici vasitəsi ilə işlənilir və qeyd cihazına ötürülür. Müasir seysmoqraflar rəqəmsal texnologiyalardan istifadə edir və qeydləri rəqəmsal formada saxlayır. Bu, seysmik məlumatların analizi və emalını xeyli asanlaşdırır.

Seysmoqraflar müxtəlif növlərdə olur və hər biri müəyyən tip dalğaları qeydə almaq üçün optimallaşdırılmışdır. Məsələn, bəzi seysmoqraflar yerin şaquli hərəkətlərini, digərləri isə üfüqi hərəkətlərini daha dəqiq ölçür. Bir zəlzələnin tam və dəqiq təsvirini əldə etmək üçün bir neçə seysmoqrafdan alınan məlumatların birgə təhlili tələb olunur. Seysmoqraflar yalnız zəlzələləri deyil, həmçinin vulkan püskürmələri, sürüşmələr, partlayışlar və digər yeraltı hadisələri də qeydə ala bilir.

Seysmoqrafların işlənməsi elmi araşdırmalar, zəlzələlərin proqnozlaşdırılması, mühəndislik işləri (bina və qurğuların zəlzələyə davamlılığının yoxlanılması) və neft-qaz kəşfiyyatı kimi müxtəlif sahələrdə geniş istifadə olunur. Kəşf edilən ilk seysmoqraflar nisbətən sadə idi, lakin texnologiyanın inkişafı ilə seysmoqraflar daha həssas və daha dəqiq ölçmələr aparmağa imkan verən mürəkkəb cihazlar halına gəlmişdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz