izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Suçlu sifəti köhnəlmiş olsa da, ədəbi dilin zənginliyini əks etdirən, əhəmiyyətli bir leksik vahiddir. Müasir Azərbaycan dilində "təqsirkar", "günahkar" və ya "məsuliyyət daşıyan" kimi sinonimlərlə əvəz olunsa da, "suçlu" sözü özünəməxsus semantik çalarlarla fərqlənir. Onun əsas mənası, bir hərəkət və ya əməlin nəticəsində qanun, əxlaq və ya sosial normaları pozmuş, bu pozuntunun məsuliyyətini daşıyan şəxsi ifadə edir.

Etimoloji baxımdan, "suçlu" sözü "suç" felindən törəmədir. "Suç" isə kökündə "sürünmək", "gizlənmək", və ya "ədalətdən yayınmaq" mənasını daşıyan köhnə türk dillərindəki köklərdən əmələ gəlmişdir. Bu etimoloji məlumat "suçlu" sözünün sadəcə bir əməli həyata keçirməkdən ibarət olmadığını, həm də bu əməlin gizli və ya qanunsuz xarakter daşıdığını və öz üzərində məsuliyyət qəbul etməyi nəzərdə tutduğunu göstərir.

Müxtəlif kontekstlərdə "suçlu" sözü fərqli mənalar kəsb edə bilər. Məsələn:

  • "O, bu hadisədə suçlu idi." - Bu cümlədə "suçlu" sözü birbaşa hadisədə günahkar olan şəxsi göstərir.
  • "Onun baxışları suçlu bir uşağın baxışlarına bənzəyirdi." - Bu cümlədə isə "suçlu" sözü daha metaforik mənada işlənir və uşağın gizlətdiyi, əslində etməməli olduğu bir əməl etdiyini ifadə edir.
  • "Suçlu qarşı ədalətli cəza tətbiq olunmalıdır." - Bu cümlədə isə "suçlu" sözü hüquqi mənada işlənir və qanun pozmuş şəxsi bildirir.

Beləliklə, "suçlu" sözünün mənasını sadəcə "təqsiri, günahı olan" kimi tərif etmək yetərli deyil. Onun tarixi, etimologiyası və müxtəlif kontekstlərdə işlənmə tərzi nəzərə alınmalıdır. Köhnəlmiş olsa da, ədəbi dilin ifadə imkanlarını zənginləşdirən və müəyyən semantik çalarları daha dəqiq ifadə etməyə imkan verən bir sözdür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz