izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Səciyyəvi (sif.) [ər. سِجِيَّة - siğiyye] Bir şəxsə, şeyə, hadisəyə, prosesə və ya hadisələr seriyasına xas olan, onu digərlərindən fərqləndirən, ayıran əlamət, xüsusiyyət, keyfiyyət və ya xarakterik cəhət. Bu xüsusiyyət həm müsbət, həm də mənfi ola bilər və həm görünən, həm də görünməyən əlamətləri əhatə edir. Sözün kökü olan ərəb sözü "siğiyye" "təbiət, xasiyyət, xüsusiyyət" mənasını verir.

Səciyyəvilik, bir varlığın əsasını təşkil edən və onu başqalarından fərqləndirən əsas xüsusiyyətlərin məcmusudur. Bu xüsusiyyətlər həm fiziki, həm də mənəvi, həm zahiri, həm də batini ola bilər. Məsələn, bir çiçəyin səciyyəvi əlaməti rəngi, qoxusu və forması ola bilər, bir insanın səciyyəvi əlaməti isə xasiyyəti, davranışı və düşüncə tərzi ola bilər. Bir ədəbi əsərin səciyyəvi cəhətləri isə yazıçının üslubu, mövzu seçimi və bədii ifadə vasitələrindən ibarət ola bilər.

Cümlədə nümunələr:

  • Cəlil Məmmədquluzadənin əsərlərinə səciyyəvi olan satirik üslub və kəskin tənqidi yanaşma onun əsərlərini fərqləndirir.
  • Bu ərazinin səciyyəvi bitkiləri arasında quruya davamlı kollar və otlar üstünlük təşkil edir.
  • Onun səciyyəvi xüsusiyyəti həmişə həqiqətə bağlılığı və dürüstlüyü idi.
  • Bu hadisənin səciyyəvi cəhəti onun qəfil baş verməsidir.
  • Ona səciyyəvi olan təkəbbürlü davranışı hamını bezdirirdi.

Səciyyəvi sözü, "tipik", "xas", "xarakterik", "özünəməxsus" sözləri ilə sinonim kimi işlənə bilər, lakin hər birinin incə məna fərqləri var. "Səciyyəvi" daha çox bir varlığın daxili təbiətinə işarə edir, digərləri isə daha çox zahiri görünüş və ya səth xüsusiyyətlərinə aid ola bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz