izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Səfahət (ər. سفاهة - səfaha) sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir. Əsasən iki əsas mənası vardır:

1. Səfehlik, ağılsızlıq, axmaqcasına hərəkət etmə: Bu mənada səfahət, insanın düşüncəsiz, ağılsız, savadsız hərəkətlərini, sözlərini ifadə edir. Sözün bu mənası, əsasən insanın davranışlarının əxlaqi və ya intellektual cəhətdən qeyri-kafi olduğunu vurğulayır. Məsələn, "O, səfahətiylə hamını güləndirdi" cümləsində səfahət, insanın ağılsızcasına etdiyi bir hərəkəti, yəni gülməli bir səhvini ifadə edir. "Səfahəti ucbatından böyük bir səhvə yol verdi" cümləsində isə səfahət, nəticəsi mənfi olan ağılsız bir hərəkətə işarə edir. Bu mənada səfahət, "axmaqlıq", "aparıcıqlıq", "cahilcəsinə davranış" kimi sözlərlə sinonim ola bilər.

2. Zövqə, əyləncəyə, kefə həddindən artıq meyilli olma: Bu mənada səfahət, həyatın maddi tərəfinə həddən artıq bağlılığı, əyləncə və zövqlərə qapılmağı ifadə edir. Bu mənada səfahət mənfi konnotasiya daşıya bilər, çünki insanın vacib işləri ikinci plana ataraq yalnız əyləncə və kefçiliklə məşğul olmasını göstərir. Məsələn, "Səfahət həyatını məhv etdi" cümləsi, insanın zövq və əyləncələrə həddindən artıq meyilli olmasının mənfi nəticələrə səbəb olduğunu bildirir. Bu mənada səfahət, "həyatdan həzz almaq", "kef düşkünlüyü" kimi ifadələrlə əlaqələndirilə bilər, lakin bu sözlər səfahətin mənfi konnotasiyasını tam əks etdirmir.

Qeyd etmək lazımdır ki, verilən nümunədə "Səfahət, mənası:is. [ər.] 1. Səfehlik. Güldü bir qədər onun səfahətinə; Dərkinə, fəhminə, fərasətinə. A.Səhhət. 2. Zövq, əyləncə, kef düşkünlüyü, vaxtını bu cür işlər..." ikinci mənanın tamamlanmamış qalması mənanın tam dərk edilməsinə mane olur. Ancaq kontekstdən birinci mənanın daha uyğun olduğu görünür. Sözün hər iki mənası da ərəb dilindən götürülmüşdür və kontekstdən asılı olaraq fərqli şəkildə işlədilə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz