Səmimiyyət (ər. صميمية - ṣamīmiyya) sözü ərəb mənşəli olub, "sami" (صميم) kökündən törəmişdir. "Sami" "ürəyin dərinliyi", "daxili həqiqət", "təmizlik" mənalarını ifadə edir. Beləliklə, səmimiyyət sözünün əsas mənası da bu kökdən qaynaqlanan dərinlik, təmizlik, açıq-saçıqlıq və həqiqətə uyğunluq anlayışlarını özündə ehtiva edir.
Lüğətlərdə "səmimilik, açıqürəklilik" kimi sadə izahı olsa da, səmimiyyət anlayışı daha geniş və çoxşaxəlidir. Bu, sadəcə sözlərin həqiqətə uyğunluğu deyil, həm də hisslərin, niyyətlərin və davranışların içdən gələn, riyakarsız və təmənnasız olmasını əhatə edir. Səmimiyyət həm şəxsi münasibətlərdə, həm də ictimai həyatda mühüm rol oynayır. Etimadın, hörmətin və davamlı əlaqələrin əsasını təşkil edir.
Səmimiyyət müxtəlif kontekstlərdə fərqli nüanslar əldə edə bilər. Məsələn, "ailədəki səmimiyyət" ailə üzvləri arasındakı qarşılıqlı anlaşma, etimad və sevgi əlaqələrini ifadə edir. "Səmimiyyət göstərmək" isə, öz hisslərini, fikirlərini və niyyətlərini açıq və dürüst şəkildə ifadə etmək, riyakarlıqdan uzaq olmaq deməkdir. "Onun sözlərində səmimiyyət hiss olunurdu" cümləsində isə, söhbət etdiyi şəxsin sözlərinin həqiqətə, içdən gələn hisslərə uyğunluğundan bəhs olunur.
Ümumiyyətlə, səmimiyyət əxlaqi bir dəyər olaraq qəbul edilir və insan münasibətlərində həyati əhəmiyyət daşıyır. Onun olmaması isə, etibarsızlığa, qarşıdurmalara və münasibətlərin pozulmasına gətirib çıxara bilər. Səmimiyyət, sadəcə bir söz deyil, həyat tərzinin bir təzahürüdür.