izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Səngin (fars. سنگین) sifəti, əsasən iki əsas mənada işlənir:

1. Bərk, sərt: Bu mənada "səngin" sözü fiziki cisimlərin möhkəm, dağılmaya davamlı, sərt və möhkəm olmasını ifadə edir. Məsələn, "səngin daş", "səngin qaya", "səngin qapı" kimi ifadələrdə "səngin" sözü cismin bərkliyini vurğulayır. Bu məna farsca "sənq" (daş) kökünə bağlı olaraq fiziki möhkəmliyi ifadə edir.

2. Ağır: Bu, "səngin" sözünün daha geniş yayılmış və məcazi mənasıdır. Bu mənada "səngin" sözü həm fiziki, həm də mənəvi ağırlığı ifadə edə bilir.

a) Fiziki ağırlıq: "Səngin yük", "səngin çanta", "səngin əşya" kimi ifadələrdə "səngin" sözü cismin çəkisinin böyüklüyünü bildirir. Bu mənada da farsca "sənq" kökü ilə əlaqəsi vardır, çünki ağır cisimlər adətən daha bərk və sıx olur.

b) Mənəvi ağırlıq: Bu mənada "səngin" sözü mənəvi və ya psixoloji bir ağırlıq, məsuliyyət, kədər, narahatlıq və s. ifadə edir. Məsələn, "səngin məsuliyyət", "səngin düşüncələr", "səngin xəbər", "səngin hava" ifadələrində "səngin" sözü qaranlıq, ağır və ya sıx bir vəziyyəti təsvir edir. Bu, məcazi bir istifadə olub, fiziki ağırlığın mənəvi vəziyyətə köçürülməsidir. Misal olaraq, şeirdəki "Oylə səngindir ki, əsqali-təəssübdən yüküm; Gündə min tərpənsə yer, tərpənməz əsla bir tüküm!" misrasında şair öz üzərinə düşən mənəvi yükü, əzabını, ağır məsuliyyəti "səngin" sifəti ilə ifadə edir.

Qeyd etmək lazımdır ki, "səngin" sözünün ikinci mənası daha çox işlənir və geniş kontekstdə istifadə olunur. Sözün iki mənası arasında semantik bir əlaqə mövcuddur – fiziki ağırlıq mənəvi ağırlığın metaforik təsvirinə çevrilir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz