Səpələnmək – fe'l. Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında "səpələnmək" sözü, əsasən hər hansı bir cismin və ya varlığın düzensiz, nizamsız bir şəkildə yayılması, dağılması mənasını ifadə edir. Bu, sadəcə "dağılmaq"dan daha çox, dağılmağın spesifik, nizamsız və ya qeyri-müntəzəm xarakterini vurğulayır. Sözün kökü "səp-" felinin əsasında formalaşıb və "səpmək" (yaymaq, töküb yaymaq) sözü ilə etimoloji əlaqədədir. Bu əlaqə "səpələnmək" sözünün mənasını daha yaxşı anlamağa kömək edir. "Səpələnmək" həm konkret, həm də məcazi mənalarda işlənə bilər.
Konkret mənada, "səpələnmək" əşyaların, materialların, canlıların ora-bura tökülməsini, yayılmasını, nizamsız şəkildə yerə səpilməsini ifadə edir. Məsələn: "Qar yağışı nəticəsində bağdakı çiçəklər səpələnmişdi." və ya "Uşaqlar oyuncaqlarını hər tərəfə səpələmişdilər." bu cümlələrdə əşyaların düzensiz, nizamsız yerləşməsi vurğulanır. "Dağılmaq" sözündən fərqli olaraq, "səpələnmək" daha çox fərdi hissələrin, elementlərin geniş bir əraziyə yayılmasını bildirir.
Məcazi mənada isə, "səpələnmək" fikirlərin, hisslərin, qüvvələrin, insan qruplarının nizamsız şəkildə yayılmasını, yönəmsəsiz qalmasını ifadə edə bilər. Məsələn: "Qorxu içində düşmənlər hər tərəfə səpələnərək qaçdılar." və ya "Onun fikirləri bir-birinə uyğun gəlmir, səpələnmiş kimiydi." Bu cümlələrdə "səpələnmək" birliyin, nizamın pozulmasını, dağılmağı göstərir.
Beləliklə, "səpələnmək" sözü "dağılmaq" sözünün daha spesifik və əhatəli bir sinonimidir və həm konkret, həm də məcazi mənalarda geniş istifadə olunur. Sözün işlənmə kontekstindən asılı olaraq, mənası incə fərqlər göstərə bilər.