Səpmə2 (kök: səp-) Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində əsasən “səpmək” fellərinin törəmə isimi kimi verilir. Ancaq bu izah kifayət qədər dəqiq və geniş deyil. Daha geniş və dəqiq izahını aşağıdakı kimi vermək olar:
Səpmə2 sözü, “səpmək” felinin məsdər formasından törəmiş, isimdir. Bu isim, felin mənasına uyğun olaraq, səpənin nəticəsini, səpilmiş şeyin özü və ya səpilmə hərəkətinin nəticəsində yaranan əşyanı bildirir. Beləliklə, "səpmə"nin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir.
Mənaları:
1. Səpilmiş şeyin özü: Məsələn, "Buğda səpməsinin bir hissəsi küləyə uçdu." cümləsində "səpmə" sözü səpilmiş buğdanı ifadə edir. Burada "səpmə" konkret bir kütləni, miqdarı göstərir. Digər nümunə: "Bağçada gül səpməsi gözəl görünür." Burada "səpmə" ləçəklərin, çiçəklərin səpələnməsini bildirir.
2. Səpilmə hərəkəti nəticəsində əmələ gələn şey: Məsələn, "Qar səpməsi bütün yolları örtmüşdü." cümləsində "səpmə" sözü qarın səpilməsi nəticəsində əmələ gəlmiş qar təbəqəsini ifadə edir. Burada konkret səpilmiş qar deyil, onun yerdə əmələ gətirdiyi təbəqə nəzərdə tutulur.
3. Səpmə əməliyyatı: Daha az işlənən, lakin mümkünsüz olmayan bir məna da səpmə hərəkətinin özü ola bilər. Məsələn, "Toxum səpməsi payızda aparılır." Burada isə vurğu səpmə əməliyyatının özünə edilir.
Sözün mənşəyi: Sözün mənşəyi türk dillərinin ortaq leksikasına aiddir və qədim türk dillərində də izləri görünür. "Səp-" kökü geniş məna daşıyır və bu gün də "səpmək", "səpilmək", "səpinti" kimi bir çox sözlərin əsasını təşkil edir.
"Səpki" ilə əlaqəsi: Lüğətdə göstərilən "bax səpki" işarəsi, "səpmə" ilə "səpki" sözləri arasında sinonimik əlaqənin olduğunu göstərir. Ancaq "səpki" daha çox nəzərə çarpan, gözə görünən bir səpilmə, səpələnməni ifadə edir.