Sərdar (fars. سردار) sözü Azərbaycan dilində tarixi bir titul olaraq işlənir. Farsca köklərə malik olan bu söz, "sər" (baş, rəhbər) və "dar" (saxlayan, tutan) komponentlərindən əmələ gəlmişdir. Beləliklə, etimoloji mənası "baş tutan", "rəhbərlik edən", "komanda edən" kimi tərcümə oluna bilər.
Lüğətlərdə verilən "bir vilayəti idarə edən və dövlət başçısı adından sərəncam vermək hüququna malik olan hakim" tərifi, sərdar titulunun əsas funksiyasını əks etdirir, lakin onun tarixi kontekstini və geniş məna çalarlarını tam əhatə etmir. Çünki tarix boyu sərdarlar müxtəlif miqyaslı əraziləri idarə edə bilərdilər – kiçik bir vilayətdən tutmuş, geniş əyalətlərə qədər. Həmçinin, sərdarın səlahiyyətləri, dövlət quruluşunun və dövrün xüsusiyyətlərindən asılı olaraq dəyişə bilərdi. Bəzi hallarda onlar müstəqil hərəkət etmə azadlığına malik idilər, bəzi hallarda isə mərkəzi hakimiyyətə tabe idilər.
Sərdar titulu, yalnız inzibati vəzifəni deyil, həm də hərbi rəhbərliyi ifadə edə bilərdi. Xüsusilə, ordu birliklərinə başçılıq edən, hərbi əməliyyatları planlaşdıran və həyata keçirən komandirlər üçün də bu titul işlədilirdi. Ona görə də, "ordu başçısı", "baş komandir" kimi tərcümələrin də qəbul edilməsi mümkündür.
Müasir Azərbaycan dilində sərdar sözü daha çox tarixi kontekstdə işlənir, lakin poetik və ya bədii üslubda güclü, qüdrətli rəhbəri təsvir etmək üçün istifadə oluna bilər. Məsələn: "Qəhrəman sərdar düşməni darmadağın etdi." və ya "Sərdarın hikməti ilə dövlət çiçəkləndi." kimi cümlələrdə sərdar sözü rəhbərin qüdrətini və bacarığını ifadə etmək üçün işlənir.