Sərfə (ərəb. صرف – sarf – xərcləmək, sərf etmək) sözü Azərbaycan dilində geniş mənada mənfəət, xeyir, fayda kimi başa düşülür. Lüğətlərdə verilən "mənfəət, xeyir, fayda" tərifi mənasının əsasını əks etdirir, lakin sözün daha incə nüanslarını tam əhatə etmir. Sərfə, sadəcə olaraq bir işdən əldə edilən maddi mənfəəti deyil, həm də qazandıqların itkilərə nisbətən üstünlüyünü, əldə olunan nəticənin əməyə, səyə və ya qoyulmuş resurslara uyğunluğunu ifadə edə bilər.
Sözün mənşəyi nəzərə alındıqda, "xərcləmək" mənasından çıxış edərək "sərfə"nin əslində bir işə sərf olunan zaman, əmək, pul və s. resurslara qarşı əldə edilən nəticənin qiymətləndirilməsini ifadə etdiyini görmək olar. Yəni, "Bu işin sənə sərfəsi yoxdur" cümləsində, iş üçün sərf edilən əmək, vaxt, resursların qarşılığında əldə edilən mənfəətin olmaması, yaxud da xərclərin nəticəyə nisbətən çox olması nəzərdə tutulur.
Sözün işlənmə üsullarına misallar:
- Bu layihənin sərfəsi böyükdür. (Layihədən böyük mənfəət əldə ediləcək)
- Bu qədər əziyyətin sərfəsi nədir? (Sərf olunan əməyin nəticəsi nədir?)
- Onun bu işlə məşğul olması heç bir sərfəsi yoxdur. (Onun bu işə sərf etdiyi vaxt və əməyin heç bir faydası yoxdur.)
- Sərfəli alış-veriş etdi. (Uğurlu, qazanc əldə edilən alış-veriş etdi.)
Beləliklə, "sərfə" sözü yalnız maddi mənfəəti deyil, həm də əmək, vaxt və resursların səmərəliliyini, nəticənin bu resurslara olan nisbətini qiymətləndirmək üçün işlədilir. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsas mahiyyəti hər zaman "xərclənənə qarşı əldə edilən fayda" münasibətini ifadə etməsidir.