Səthiləşdirmə fe'li "səthiləşdirmək" feliindən törəmiş bir isimdir. Lüğətlərdə sadəcə olaraq "səthiləşdirmək" feli ilə əlaqələndirilməsi, onun mənasının tam dərinliyini əks etdirmir. Əslində, səthiləşdirmə bir prosesi, bir hadisəni, yaxud da bir nəticəni ifadə edir və kontekstə görə bir neçə məna kəsb edə bilər.
Ən geniş mənası ilə səthiləşdirmə, bir şeyin yalnız səthini, xarici görünüşünü əhatə edən, daxili mahiyyətini, dərinliyini nəzərə almadan edilən hərəkət və ya proses deməkdir. Bu, məsələn, bir problemi yalnız səthdə həll etmək, bir mövzunu yalnız səthi şəkildə öyrənmək, bir əsəri yalnız forma baxımından dəyərləndirmək kimi hallarda istifadə oluna bilər. Bu mənada, səthiləşdirmə, tamlıqdan, dərinlikdən, ətraflı təhlildən, hərtərəfli araşdırmadan məhrum olmaq deməkdir.
Digər bir mənası isə, bir şeyin səthini hamarlamaq, təmizləmək, düzəltmək kimi fiziki bir prosesi ifadə edə bilər. Məsələn, bir mebelin səthini cilalamaq, bir divarın səthini boyaymaq, torpağın səthini hamarlamaq kimi hallarda "səthiləşdirmə" istifadə oluna bilər. Bu mənada, səthiləşdirmə fiziki bir dəyişiklik, bir təmizləmə, düzəltmə əməliyyatı deməkdir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "səth" sözünün farsca mənşəli olduğunu görərik. "Səth" sözü "səthi" sifətinin kökü olub, "üzər", "üstdə olan" mənalarını verir. "Səthiləşdirmək" isə "səthə gətirmək", "səthin xüsusiyyətlərini önə çıxarmaq" mənasında işlənir.
Cümlə içərisində istifadəsi:
- Problemin yalnız səthiləşdirməsini etdilər, əsl səbəblərini araşdırmadılar. (Yalnız səthi bir həll yolu tapdılar)
- Əsərin səthiləşdirməsi gözəl idi, amma məzmunu zəif idi. (Yalnız xarici görünüşü yaxşı idi)
- Divarın səthiləşdirməsi üçün boya və fırça lazımdır. (Divarın səthini hazırlamaq)
- Torpağın səthiləşdirməsi əkin üçün vacibdir. (Torpağın səthini hamarlamaq)
Beləliklə, "səthiləşdirmə" sözünün mənası kontekstə görə dəyişsə də, əsas olaraq səthin, xarici görünüşün önə çəkilməsini və ya səthin fiziki dəyişdirilməsini ifadə edir.