Sferik (sfеrik) sifət. [yun. σφαῖρα (sfaira) – kürə]
Mənası: Kürə formasına malik olan, kürəyə oxşayan, kürəşəkilli, tam yuvarlaq. Sferik cisimlər hər nöqtəsindən mərkəzə qədər olan məsafənin eyni olduğu üç ölçülü geometrik fiqurlardır. Bu mənada, "sferik" yalnız tam, ideal kürəni deyil, həm də ona yaxın formaları, yəni təxminən kürəşəkilli olan cisimləri də əhatə edir. "Yuvarlaq" sözündən fərqli olaraq, "sferik" daha dəqiq bir geometrik forma göstərir və üç ölçülü bir obyektə aiddir. Sadəcə olaraq iki ölçülü dairəvi bir forma üçün "sferik" terminindən istifadə edilməz; burada "dairəvi" və ya "dəyirmi" daha uyğundur.
İşlənmə nümunələri:
1. Sferik güzgü – əks etdirmə səthi kürənin bir hissəsi olan güzgü. (Bu nümunədə "sferik" sözü güzgünün formasını dəqiq göstərir.)
2. Yer kürəsi sferikdir – bu, Yer planetinin təxminən kürə formasına malik olduğunu bildirir. (Bu nümunədə "sferik" sözü ideal kürədən kiçik sapmaları nəzərə alaraq istifadə olunub.)
3. Sferik koordinat sistemi – üç ölçülü fəzada nöqtələrin yerini müəyyən etmək üçün istifadə olunan koordinat sistemi. (Bu nümunədə "sferik" sözü sistemin əsasını təşkil edən geometrik prinsipi ifadə edir.)
4. Onun sferik gözləri var idi – bu metafora olaraq istifadə olunub və gözlərin böyüklüyünü və bir qədər çıxıntılı olmasını ifadə edir. (Bu nümunədə "sferik" sözü daha çox təsviri mənada işlənib.)
Etimologiya: Yunanca σφαῖρα (sfaira) – "kürə" sözündən törəmişdir. Latın dilinə sphaera kimi keçib, oradan da bir çox Avropa dillərinə, o cümlədən Azərbaycan dilinə daxil olub.