izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sxematik sifəti yunan mənşəli olub (yun. σχηματικός - schēmatikós "sxemə aid olan, sxemə uyğun"), əsasən iki əsas mənada işlənir:

1. Sxemə uyğunluq, təsvirin sxematik xarakteri: Bu mənada "sxematik" sözü bir obyektin, prosesin və ya sistemin sadələşdirilmiş, əsas xüsusiyyətlərini əks etdirən sxematik təsviri göstərir. Təsvir tam deyil, bəzi detallar sadələşdirilib və ya atılıb. Məsələn, "sxematik xəritə" deyəndə, ərazinin əsas coğrafi xüsusiyyətlərinin sadələşdirilmiş təsvirini nəzərdə tuturuq, ətraflı topoqrafik detallar isə göstərilmir. Başqa nümunələr: "sxematik diaqram", "sxematik təsvir", "sxematik quruluş". Bu mənada "sxematik" sözü dəqiqlikdən çox ümumi təsəvvür yaratmağa yönəlib.

2. Sadələşdirilmiş, ümumiləşdirilmiş təsvir: Bu mənada "sxematik" sözü təfərrüatlara girmədən, ümumi xüsusiyyətləri vurğulayaraq, qısa və yığcam şəkildə təsvir etməyi bildirir. Məlumat tam deyil, ancaq əsas məqamları əks etdirir. Məsələn, "sxematik izah" bir hadisəni bütün incəliklərinə girmədən, sadə və anlaşıqlı şəkildə izah etmək deməkdir. Başqa nümunələr: "sxematik anlatım", "sxematik yanaşma", "sxematik təhlil". Bu mənada "sxematik" sözü bəzən "quru", "sürətləndirilmiş" və ya "dərinliyə varmayan" mənalarını da özündə ehtiva edə bilər.

Qeyd edək ki, hər iki mənada "sxematik" sözünün əsas xüsusiyyəti sadələşdirmə və ümumiləşdirmədir. Fərq ondadır ki, birinci mənada sadələşdirmə konkret bir sxemə istinad edir, ikinci mənada isə ümumi bir sadələşdirmə və ümumiləşdirmə prinsipi işlənir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz