Sığallanmaq sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir sözdür və əsasən özünə qulluq etmək, görünüşünə diqqət yetirmək mənasını verir. Lüğətlərdə qeyd olunan “qayıd” mənası isə köhnəlmiş və ya daha az işlənən bir məna olaraq qalır. Müasir istifadədə “sığallanmaq” daha çox “özünə yaraşıq vermək, gözəl görünmək üçün saçlarına, üz-gözünə, üst-başına səliqə-səhman vermək” mənasında işlənir. Bu, sadəcə fiziki görünüşə diqqət etməyi deyil, həm də özünü təmiz, səliqəli və cəlbedici göstərmək üçün səy göstərməyi əhatə edir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, “sığal” felindən törədiyini görərik. “Sığal” səthi hamarlamaq, incə vurmaq, oxşamaq mənalarını verir. Bu mənalar “sığallanmaq” fəlində də öz əksini tapır. İnsan özünə sığal verməklə, fiziki görünüşünü hamarlayır, səliqəyə salır və beləliklə, özünə daha yaraşıqlı görünüş qazandırır. Yəni, sığallanmaq prosesi yalnız fiziki təmizliklə məhdudlaşmır, həm də özünə qulluq etməyin psixoloji aspektini əhatə edir. Özünü gözəl hiss etmək, özünə inamı artırmaq, digərlərinin nəzərində daha müsbət görünmək istəyi də bu prosesin vacib hissəsidir.
Cümlə içində istifadəsinə nümunələr:
- Toy mərasimindən əvvəl qız sığallanmaq üçün salona getdi.
- Səhər tezdən durub sığallanıb, işə getdi.
- Özünü sığallanaraq, imtahanda yaxşı nəticə gözləyirdi. (Bu cümlədə "sığallanmaq" daha çox özünə inam gətirmək, hazırlaşmaq mənasında işlənmişdir.)
- Mənəvi sığallanma, insan üçün çox vacibdir. (Bu cümlədə isə "sığallanma" daha geniş mənada, ruhani təmizlik, özünü inkişaf etdirmə mənasında işlənmişdir.)
Yekun olaraq, “sığallanmaq” sözü sadəcə fiziki təmizlik və səliqə mənasını daşımaqla yanaşı, özünə inam, özünə qulluq və özünü gözəl hiss etmək kimi daha geniş mənaları da əhatə edir. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir.