Sığınaq sözü Azərbaycan dilində geniş mənada "qorunmaq, müdafiə olunmaq üçün axtarılan və tapılan yer" mənasını ifadə edir. Lüğətlərdə verilən "sığınılacaq yer, daldalanmağa yarar yer; daldanacaq; sığıncaq" tərifləri sözün əsas mənasını əhatə etsə də, tam mənzərəni verməkdən uzaqdır. Sözün kontekstdən asılı olaraq daha geniş və dəqiq şərhləri mövcuddur.
Etimalogiyasına nəzər salsaq, "sığın-" kökü "qorumaq, müdafiə olunmaq" mənasını daşıyır. "-aq" isə isim düzəldən şəkilçidir. Beləliklə, sığınaq sözü "qorunduğu, müdafiə olunduğu yer" kimi izah edilə bilər. Bu qorunma təbii hadisələrdən (yağış, qar, külək), təhlükəli heyvanlardan, düşməndən və ya digər təhlükələrdən ola bilər.
Sözün işlənməsinə nümunələr:
- Təbii sığınaqlar: Mağara, qayaaltı, sıx meşəlik, dərin qazıntı – bunlar təbii olaraq qorunma təmin edən sığınaqlardır.
- Süni sığınaqlar: Qalalar, bünkerlər, səngərlər, evlər, sığınacaqlar – insan əli ilə yaradılan müdafiə məntəqələridir.
- Məcazi mənada: "Sevgilisi onu bütün pisliklərdən qoruyacaq sığınaq tapmışdı." - bu cümlədə sığınaq sevgilinin təmin etdiyi təhlükəsizlik və qorunma hissidir.
- Partizanlar nümunəsi: "Partizanlar … özlərinə sığınacaq bir yer düzəltdilər" cümləsində sığınaq, düşməndən gizlənmək üçün qurulmuş müvəqqəti bir sığınacaqdır.
Beləliklə, "sığınaq" sözünün mənası sadəcə bir yer deyil, həm də o yerin təmin etdiyi qoruma və təhlükəsizlik hissidir. Kontekstdən asılı olaraq bu hissə fərqli formada özünü göstərə bilər.