Sınayıcı sifəti əsasən iki əsas mənada işlənir: birincisi, sınayan, yoxlayan mənasında; ikincisi isə bilmək istəyən, imtahan edən, sual ifadə edən mənasında.
Birinci mənada "sınayıcı" sözü bir şeyin və ya birinin keyfiyyətini, səviyyəsini, etibarlılığını yoxlamaq, sınamaq məqsədi daşıyan hərəkəti və ya şəxsi ifadə edir. Məsələn, "Sınayıcı qurğu" deyərkən, bir sistemin və ya cihazın işləmə qabiliyyətini yoxlamaq üçün istifadə olunan texniki avadanlığı nəzərdə tuturuq. Eləcə də, "Sınayıcı eksperiment" ifadəsi yeni bir metodun və ya materialın effektivliyini müəyyən etmək üçün aparılan təcrübəni bildirir. Bu mənada söz, obyektiv və ya subyektiv qiymətləndirmə əsasında hərəkəti və ya şəxsi ifadə edə bilir.
İkinci mənada isə "sınayıcı" daha çox insanın davranışına, münasibətinə, bilik və bacarıqlarına dair sual-cavab, imtahan, yoxlama kontekstində işlənir. Bu mənada söz, şübhə, qeyri-müəyyənlik, qərar vermədən əvvəl əmin olmaq istəyini ifadə edir. Məsələn, verilən nümunədə olduğu kimi, "Mahmud ananın sınayıcı baxışlarının mənasını başa düşdü" cümləsində ananın baxışları Mahmudun niyyətlərini, düşüncələrini yoxlamaq, onun hərəkətlərini dəyərləndirmək məqsədi daşıyır. Bu, bir növ sınaq, imtahan, sual soruşmaq formasında ifadə olunur. Bu mənada "sınayıcı" sözü daha çox metaforik mənada işlənir və insanların davranışlarını, əhval-ruhiyyələrini incə şəkildə təsvir etməyə imkan verir. Başqa bir misal olaraq, "Onun sınayıcı sualları məni çətin vəziyyətə saldı" cümləsini göstərmək olar. Bu cümlədə "sınayıcı" suallar bilikləri, hazırlığı yoxlamaq məqsədi daşıyan suallar deməkdir.
Ümumiyyətlə, "sınayıcı" sözü həm konkret, həm də məcazi mənada işlədilə bilən çoxmənalı bir sözdür və kontekstdən asılı olaraq mənası dəyişir. Etimoloji baxımdan "sınamaq" fellə əlaqəlidir və kökü türk dillərinə aiddir.