izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sınıxma sözü "sınıxmaq" fellərinin məsdər forması olub, əsasən iki əsas məna daşıyır: fiziki və mənəvi sınıxma.

Fiziki sınıxma, bir cismin, əşyanın və ya bədənin bir hissəsinin qırılması, parçalanması, dağılması deməkdir. Bu mənada, sınıxma qəfil və ya tədricən baş verə bilər. Məsələn, "qəzanın nəticəsi olaraq avtomobilin sınıxması", "qurumuş ağac budağının sınıxması", "sümüyün sınıxması" kimi ifadələrdə istifadə olunur. Fiziki sınıxma, eyni zamanda, bir şeyin bütövlüyünün pozulması mənasını da verir; məsələn, "bina təməlinin sınıxması", "torpağın sınıxması" (çatlaması, yarıq düşməsi) kimi ifadələr bunu nümayiş etdirir. Bu mənada, sınıxma prosesi nəticəsində əmələ gələn fiziki zədə və ya defektə də işarə edə bilər.

Mənəvi sınıxma isə daha geniş və çox qatlı bir mənaya malikdir. Bu, ruhən sarsıntı, ümidsizliyə düşmə, qüvvətin qırılması, həyat sevincinin sönməsi, psixoloji və ya emosional dağılma deməkdir. Bu mənada, sınıxma əsasən mənfi hadisələr, itkilər, xəyanətlər, təhqirlər və ya üzləşilən çətinliklər nəticəsində baş verir. Məsələn, "sevgilinin xəyanəti onu mənəvi cəhətdən sınıxmışdı", "məğlubiyyətdən sonra komandanın mənəvi sınıxması", "uzun sürən xəstəlik onu tamamilə sınıxmışdı" kimi cümlələrdə istifadə olunan "sınıxma" sözü bu mənanı ifadə edir. Mənəvi sınıxma, ruhsal sağlamlığın pozulmasına, depressiyaya, apatiyaya səbəb ola bilər. Bu mənada, "sınıxma" sözü, həm də ümidsizliyi, ruhdan düşməyi, tənəzzülü ifadə edir.

Sözün etimologiyasına gəldikdə, "sınıxma", kökü türk dillərində olan "sınıq" sözündən törəmişdir. "Sınıq" sözü, fiziki bir şeyin qırılmasını, parçalanmasını ifadə edir. "Sınıxma" isə bu fiziki mənanın genişləndirilmiş, məcazi mənalarını da ehtiva edən bir məsdər formasıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz