izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sınırmaq (f.) sözü, əsasən, bir şeyin həddini, hüdudunu, məhdudiyyətini müəyyən etmək, onu müəyyən çərçivəyə salmaq mənasını verir. Lügətlərdə sadəcə "hüdudlaşdırmaq, məhdudlaşdırmaq" kimi tərcüməsi olsa da, bu, sözün semantik potensialını tam əks etdirmir. Sözün daha geniş mənası, bir hadisənin, prosesin, ərazinin, səlahiyyətin və ya imkanın genişlənməsinin qarşısını almaq, onu müəyyən bir çərçivəyə, həddə salmaqdan ibarətdir.

Etimoloji baxımdan, "sınırmaq" sözü türk dillərinə məxsusdur və "sınır" sözündən törəmişdir. "Sınır" isə "hüdud, sərhəd, hədd" mənalarını ifadə edir. Beləliklə, "sınırmaq" "sınır qoymaq", "həddini müəyyən etmək" mənasını da özündə ehtiva edir.

Cümlə içərisində "sınırmaq" sözünün işlənməsinə nümunələr:

1. Coğrafi mənada: "Dağlar ölkəmizin şərq sərhədini sınırlayır." (burada "sınırlayır" daha doğrusudur, çünki dağlar özləri hərəkət etmir, passiv şəkildə sərhəd rolunu oynayır.)

2. Məhdudlaşdırıcı mənada: "Büdcə məhdudiyyətləri layihənin həcmini sınırlayır." və ya "Qanunlar insan azadlığını tamamilə sınırlamasa da, müəyyən çərçivələr daxilində saxlayır."

3. Qadağanedici mənada: "Valideynlər uşağın televizor izləmə müddətini sınırlayır." (burada "məhdudlaşdırır" da uyğun gəlsə də, "sınırlayır" daha güclü və daha konkret bir məna verir).

4. Mənfi mənada: "Qorxu onun potensialını sınırlayırdı." (burada "məhdudlaşdırırdı" ilə əvəz etmək olar, amma "sınırlayırdı" daha emosional təsir bağışlayır).

Yekun olaraq, "sınırmaq" sözü sadəcə bir şeyi məhdudlaşdırmaqdan daha geniş bir məna daşıyır. O, həm də bir şeyə hüdud qoymaq, onun genişlənməsinə mane olmaq, müəyyən bir çərçivə daxilində saxlamaq mənasını verir. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsas mahiyyəti hər zaman bir şeyin həddini və ya hüdudunu müəyyən etməkdən ibarətdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz