izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sızıldamaq fellinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "yüngülcə ağrımaq, sızı vermək" kimi qısaca ifadə edilməkdən daha geniş və dəqiq şəkildə izah edilə bilər. Əslində, bu fellin mənası kontekstdən asılı olaraq bir neçə incə fərqlənməyə malikdir.

Birincisi, "sızıldamaq" feli, kəskin və güclü bir ağrını deyil, daha çox davamlı, lakin zəif, tədricən artan və ya ara-sıra özünü göstərən bir ağrı vəziyyətini ifadə edir. Bu ağrı, sümüklərdə, dişlərdə, əzələlərdə və ya bədənin digər hissələrində hiss oluna bilər. "Sümüklərim sızıldayır" ifadəsi bu mənanı yaxşı əks etdirir. Ağrı o qədər güclü deyil ki, insanı əlil etsin, amma varlığını hiss etdirir və narahatlıq yaradır.

İkincisi, "sızıldamaq" feli, ağrının xarakterinə də işarə edir. Bu ağrı, tez-tez "sızlamaq", "sancımaq" kimi fellərlə ifadə olunan kəskin, birdən-birə yaranan və sürətlə keçən ağrıdan fərqli olaraq, daha çox daxili, yayılan və davamlı bir xarakter daşıyır. Ağrı, sanki, bədənin dərinliklərindən gəlir və yavaş-yavaş yayılır.

Üçüncüsü, "sızıldamaq" feli, yalnız fiziki ağrı üçün deyil, həm də bəzən metaforik mənada, yəni ruh halını, emosional vəziyyəti ifadə etmək üçün də istifadə oluna bilər. Məsələn, "ürəyim sızıldayır" ifadəsi kədər, həsrət və ya qəm kimi duyğuları ifadə edə bilər. Bu isə sözün semantik genişliyini göstərir.

Verilən nümunə cümləsi olan "Zeynəb bucaqda ayaq üstə durmaqdan lap yoruldu" cümləsində "sızıldamaq" feli istifadə olunmayıb, lakin bu cümlədəki "yoruldu" sözü ilə "sızıldamaq" feli arasında birbaşa əlaqə qurmaq olar. Çünki uzun müddət ayaq üstə durmaq, əzələlərdə və sümüklərdə yüngül ağrı, yəni "sızıldama" hissi yarada bilər. Bu, "sızıldamaq" felinin istifadə oluna biləcəyi bir kontekst nümunəsidir.

Beləliklə, "sızıldamaq" felinin mənasını "yüngülcə, davamlı, daxili bir ağrı və ya bəzən metaforik mənada kədər, həsrət kimi duyğular" kimi daha geniş və dəqiq şəkildə izah etmək olar.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz