izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Siluet [fr. silhouette] sözü Fransız dilindən mənşəli olub, XVIII əsrin məşhur maliyyə naziri Etienne de Silhouette'nin adından götürülmüşdür. O dövr sərfəli olmayan rəsm texnikasına maraq göstərirdi, belə ki, bu texnika sadəcə qara rənglə kölgəli fiqurların təsvirindən ibarət idi. Ona görə də, sadə, kontur üsulu ilə çəkilmiş portretlər onun adı ilə – siluet – adlandırılmağa başladı.

Müasir Azərbaycan dilində siluet sözü əsasən üç mənada işlənir:

1. Kölgə: İşığın maneəyə düşməsi nəticəsində əmələ gələn qaranlıq sahə. Məsələn: “Günəşin altında uzun boylu ağacın silueti aydınca görünürdü.” Bu mənada siluet sözü daha çox aydın konturlara malik, kəskin şəkildə fərqlənən kölgələr üçün istifadə olunur.

2. Kölgə kimi görünən hər hansı bir şey: Qaranlıq, duman və ya zəif işıqlandırma şəraitində cismin qaranlıq, müəyyən olmayan konturlarla görünməsi. Məsələn: “Duman içində gəminin silueti çətinliklə seçilirdi.” Burada siluet qeyri-müəyyənlik, tam aydın olmayan forma mənasını da özündə ehtiva edir.

3. Ümumi forma, xarici görünüş: Bir cismin, əşyanın və ya şəxsin ümumi, sadələşdirilmiş konturu. Məsələn: “Binanın silueti şəhərin memarlıq üslubunu əks etdirirdi.” Bu mənada siluet, əşyanın detallarına girmədən, yalnız əsas xüsusiyyətlərini əks etdirir.

Beləliklə, siluet sözü sadəcə "kölgə" mənasından daha geniş bir məna spektrinə malikdir və müxtəlif kontekstlərdə fərqli çalarlarla işlənir. Onun fransızca mənşəyi və tarixi kontekstdən istifadəsinin səbəblərini də anlamaq sözün tam mənasını dərk etmək üçün vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz