izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sistemləşdirmə (sistemləşdirmək felindən törəmiş isim): Mürəkkəb və ya qarışıq bir vəziyyəti, məlumatı, anlayışı və ya prosesi, müəyyən prinsiplərə, qaydalara və ya quruluşa uyğun olaraq, ardıcıl və məntiqi bir qaydada təşkil etmək, düzəltmək, bir-birinə bağlamaq və ya bir sistem halına gətirmək prosesi və ya nəticəsi. Bu, sadəcə təsnifatdan daha çox, elementlərin arasında qarşılıqlı əlaqələrin və asılılıqların qurulmasını nəzərdə tutur.

Sistemləşdirmə, müxtəlif sahələrdə tətbiq oluna bilər: elmdə (məlumatların təhlil və təşkili), texnikada (sistemlərin layihələndirilməsi və idarə edilməsi), informasiya texnologiyalarında (məlumat bazalarının yaradılması), idarəetmədə (iş proseslərinin optimallaşdırılması), təhsildə (biliklərin sistematik şəkildə öyrədilməsi) və s. Hər bir sahədə sistemləşdirmənin öz xüsusiyyətləri və metodları vardır, lakin ümumi məqsəd həmişə eyni qalır: qarışıqlığı aradan qaldırmaq, aydınlıq yaratmaq və səmərəliliyi artırmaq.

Misal üçün: "Elm tarixinin sistemləşdirilməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir", "Kitabxanada kitabların sistemləşdirilməsi oxucular üçün rahatlıq yaradır", "İnformasiyanın düzgün sistemləşdirilməsi effektiv qərarların qəbuluna kömək edir". Bu cümlələrdə "sistemləşdirmə" sözü müxtəlif kontekstlərdə istifadə olunsa da, əsas mənası - təşkil etmək, ardıcıllıq yaratmaq və qarşılıqlı əlaqələri müəyyənləşdirmək – dəyişməz qalır. "Sistemləşdirmə" sözü, sadəcə "təşkil etmək" və ya "düzəltmək" sözləri ilə əvəz edilə bilməz, çünki onun mənasına elementlər arasındakı məntiqi əlaqələrin və asılılıqların müəyyənləşdirilməsi də daxildir.

Etimoloji baxımdan, "sistem" sözü yunan mənşəlidir ("systema") və "bütöv", "birlik", "quruluş" mənalarını verir. "Sistemləşdirmə" isə bu sözün Azərbaycan dilinə uyğunlaşdırılmış törəməsidir və sistem yaratmaq, qurmaq prosesini ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz