Sonrası sözü Azərbaycan dilində zərf kimi işlənərək, hadisələrin, proseslərin və ya vəziyyətlərin zaman və ya nəticə baxımından ardıcıllığını, davamını ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "axırı, ardı, nəticəsi, aqibəti" kimi təriflənməsi sözün zəngin məna çalarlarını tam əhatə etmir.
"Sonrası" sözü, hadisələrin gələcək mərhələsini, davamını, nəticəsini ifadə etməklə yanaşı, həm də bu gələcək mərhələnin qeyri-müəyyən, bəzən də qaranlıq və proqnozlaşdırıla bilməyən tərəfini vurğulayır. "Sonrası bəlli olar" ifadəsində olduğu kimi, gələcəyin qeyri-müəyyənliyi ön plana keçir. Burada "sonrası" nəticənin zəmanətsizliyini, qaranlıq tərəfini bildirir.
"Sonrasına baxarıq" ifadəsində isə gələcəkdə müəyyən bir qiymətləndirmənin, araşdırmanın aparılacağı ifadə olunur. Bu, "sonrası"nın sadəcə "ardı" mənasından daha geniş bir kontekstdə işləndiyi nümunədir. Burada gələcəkdə qiymətləndirmənin, təhlilin ediləcəyi və həmin qiymətləndirmənin nəticəsindən asılı olaraq qarşıdakı hərəkətlərin müəyyən olunacağı nəzərdə tutulur.
Etimalogiyasına gəldikdə isə, "sonrası" sözü "son" və "-rası" şəkilçilərindən əmələ gəlmişdir. "-rası" şəkilçisi isə "mənsubiyyət" və "aidlik" mənalarını ifadə edir. Beləliklə, "sonrası" sözü əslində "sonuna aid olan", "sonundan sonra olan" mənasını da özündə ehtiva edir.
Müxtəlif cümlələrdə "sonrası" sözünün işlənməsinə dair daha geniş nümunələrə baxaq:
- Səfərin sonrası çox yorğun idik. (Səfərin bitməsindən sonrakı vəziyyət)
- İşin sonrası nə olacaq, hələ bəlli deyil. (İşin nəticəsi, gələcək vəziyyət, qeyri-müəyyənlik)
- Dərslərin sonrası parkda gəzməyə çıxdıq. (Dərslərin bitməsindən sonra)
- Qərarın sonrası hər şey dəyişdi. (Qərarın nəticəsi, nəticənin əhəmiyyəti)
Yekun olaraq, "sonrası" sözü sadəcə "axırı, ardı" deyil, həm də "nəticə", "davam", "gələcək vəziyyət" və hətta "qeyri-müəyyənlik" mənalarını da ifadə edə bilən çoxşaxəli bir söz olaraq qəbul edilməlidir.