izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Soraqlamaq (f.) – Bu feil kökü “sor-” morfemindən törəmişdir və əsas mənası “bilmək istəmək, məlumat almaq üçün sual vermək” deməkdir. Lüğətlərdə sadəcə "soruşmaq, soraq etmək, ondan-bundan soruşaraq bilmək" kimi izahı qeyd olunsa da, sözün kontekstdən asılı olaraq bir neçə nüansı vardır. “Soraqlamaq” feili passiv mənada “haqqında məlumat axtarmaq”, aktiv mənada isə “bir şey haqqında kimdənsə məlumat soruşmaq” mənalarını ifadə edir. Aktiv istifadədə sual verən şəxsin aktiv axtarışı və səyi ön plana çəkilir.

Məsələn, verilən misal cümləsində ("Yar dağdan aşdı, getdi; Ürəyi daşdı, getdi; Axtardım, soraqladım; Dedilər, qaçdı getdi") şəxs sevgilisi haqqında məlumat almaq üçün bir çox insanla danışmış, fəal axtarış aparmışdır. Bu halda “soraqlamaq” sadəcə “soruşmaq”dan fərqli olaraq, dərin və əhatəli axtarış, tədqiqat xarakteri daşıyır. “Soraqlamaq” feili adətən itirilmiş və ya gizlənmiş bir şeyin, bir şəxsin yerini, vəziyyətini öyrənmək üçün istifadə olunur.

Sözün sinonimləri arasında “axtarmaq”, “araşdırmaq”, “tədqiq etmək”, “soruşmaq”, “bilmək istəmək” kimi ifadələr yer alır. Ancaq “soraqlamaq” bu sinonimlərdən fərqli olaraq daha çox axtarışın səylə və dərinliklə aparıldığını ifadə edir. Məsələn, "kitabı soraqladım, amma tapa bilmədim" cümləsində kitabın tapılması üçün fəal və sistemli axtarış aparıldığını anlayırıq. “Kitabı axtardım” cümləsində isə axtarışın nə qədər səylə və sistemli olduğu bilinmir.

“Soraqlamaq” feili həm də məcazi mənada istifadə oluna bilər. Məsələn, "Tarixin dərinliklərində həqiqəti soraqladı" cümləsində tarixçi haqqında məlumat axtarışını ifadə edir. Bu mənada "araşdırmaq", "tədqiq etmək" sinonimləri daha uyğun gəlsə də, "soraqlamaq" da bu kontekstdə istifadə oluna bilər və tədqiqatın dərinliyi, əhatəliliyini vurğulayır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz