Soy sözü Azərbaycan dilində çoxmənalı bir leksik vahid olub, əsasən üç əsas mənada işlənir:
1. Əsil-nəsəb, mənşə, cins: Bu mənada soy sözü bir şəxsin, ailənin, qəbilənin və ya xalqın mənşəyini, əcdadlarını, genealogik bağlılığını ifadə edir. Tarixi və sosial kontekstdə soy, nəslin davamlılığını, ailənin və ya qəbilənin tarixini, ənənələrini və mədəni irsini əks etdirir. Məsələn: "O, qədim bir soydandır", "Onların soy-kökü çox qədimə gedib çıxır", "Soy ağacı tərtib etdi". Bu mənada soy sözü "nəsil", "əsil", "əcdad", "nəsillik" sözləri ilə sinonimdir, lakin onlardan fərqli olaraq daha geniş bir məna kəsb edir və sosial-mədəni kontekstdə daha çox işlənir.
2. Növ, cins (biologiya): Biologiya elmində soy, canlıların sistematikasında istifadə olunan bir termin olub, müəyyən xüsusiyyətlərə malik canlı qruplarını (məsələn, bitki və heyvan növlərini) ifadə edir. Məsələn, "it soyu", "gül soyu" ifadələrində olduğu kimi. Bu mənada soy sözü "növ", "cins", "variasiya" kimi sözlərlə sinonimdir.
3. Mənşə, təbiət: Bu mənada soy, bir şeyin, hadisənin və ya xassənin mənşəyini, təbiətini ifadə edir. Məsələn, "döyüşçü soyundan idi", "soyu qaranlıq bir işə qarışmışdı" ifadələrində olduğu kimi. Bu məna, birinci məna ilə sıx bağlı olub, lakin daha geniş bir çərçivədə, əsl mənşəyə deyil, xarakterə və ya həyat tərzinə işarə edir.
Soy sözünün etimologiyası türk dilləri ilə əlaqələndirilir və "əsil", "kök", "nəsil" kimi sözlərlə köklü əlaqədədir. Ədəbiyyatda və gündəlik danışıqda geniş istifadə olunan soy sözü, mənasının zənginliyi və çoxşaxəliliyi ilə seçilir.