Sperma (yun. sperma – toxum) – fizyoloji termin olaraq, erkək (insan və heyvan) cinsiyyət sisteminin cinsi hüceyrələr (spermatozoidlər) və maye hissədən ibarət ifrazatıdır. Bu maye, cinsi əlaqə zamanı dişi cinsiyyət orqanına daxil olur və mayalanmanın baş verməsi üçün zəruri olan spermaları daşıyır. Spermanın tərkibində çoxsaylı spermatozoidlər (erkək cinsi hüceyrələr), müxtəlif fermentlər, qida maddələri və digər bioloji aktiv komponentlər vardır. Bu komponentlər spermatozoidlərin hərəkətliliyinə, uzunömürlülüyünə və mayalanma qabiliyyətinə təsir göstərir.
Sperma termini, ümumi dildə "toxum" və ya "məni" sözləri ilə sinonim kimi istifadə olunsa da, elmi cəhətdən daha dəqiq və geniş bir mənaya malikdir. "Toxum" və "məni" sözləri daha çox ümumi və poetik mənada işlənə bilsələr də, "sperma" termini spesifik olaraq erkək cinsi hüceyrələrini və onları əhatə edən mayeni ifadə edir. Məsələn, "toxum" sözü bəzən bitkilərin toxumlarına da aid edilir, "məni" isə daha çox qədim və ya poetik mətnlərdə rast gəlinir.
Spermanın tərkibi və xüsusiyyətləri müxtəlif amillərdən, o cümlədən genetik faktorlardan, sağlamlıq vəziyyətindən, həyat tərzinindən və ətraf mühitin təsirindən asılıdır. Sperma analizi, kişi sonsuzluğunun diaqnozunun qoyulmasında və müalicəsinin planlaşdırılmasında mühüm rol oynayır. Elmi tədqiqatlarda isə sperma, genetika, reproduktiv biologiya və tibbin digər sahələrində geniş istifadə olunur.
Cümlə içərisində işlənmə nümunələri: