Sterilizə sözü əsasən mikroorqanizmlərin (bakteriyalar, viruslar, göbələklər və s.) tamamilə məhv edilməsi və ya aradan qaldırılması prosesini bildirir. Bu prosesin əsas məqsədi müəyyən bir mühitin, obyektin və ya maddənin steril, yəni mikroorqanizmlərdən tamamilə təmiz vəziyyətə gətirilməsidir. Sözün kökü latın dilindəki "sterilis" (steril, sonsuz) sözündəndir.
Sterilizə etmə üsulları müxtəlifdir və sterilizə olunacaq obyekt və ya maddənin növündən, həmçinin istənilən sterillik səviyyəsindən asılıdır. Bu üsullar arasında yüksək temperaturda qaynatma, quru istiliklə sterilizasiya (qızdırıcı şkafda), avtoklavlama (yüksək təzyiq altında buxar sterilizasiyası), qamma şüalanması, filtrə etmə, kimyəvi maddələrlə dezinfeksiya və s. sadalamaq olar. Yeyinti sənayesində konservlərin sterilizəsi adətən yüksək temperaturda qızdırılma yolu ilə həyata keçirilir ki, bu da məhsulun uzun müddət saxlanılmasını təmin edir. Tibbdə isə alətlərin, tibbi avadanlıqların və əməliyyat sahələrinin sterilizəsi xəstəliklərin qarşısını almaq üçün çox vacibdir.
Sterilizə etmək felinin birbaşa sinonimi "sterilləşdirmək" olsa da, "sterilizə etmək" termini daha elmi və konkret bir məna daşıyır. "Sterilləşdirmək" daha ümumi mənada istifadə oluna bilər və bəzən tam sterillik əldə edilmədən də, mikroorqanizm sayının əhəmiyyətli dərəcədə azaldılması məqsədi ilə də işlədilə bilər. Məsələn, əllərin sterilləşdirilməsi tam sterillik yox, mikroorqanizmlərin əhəmiyyətli dərəcədə azaldılması deməkdir. Ancaq yeyinti məhsullarının və tibbi alətlərin sterilizəsi tam sterilliyin təmin edilməsini nəzərdə tutur.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Həkim əməliyyatdan əvvəl alətləri diqqətlə sterilizə etdi.
- Konserv zavodunda məhsullar xüsusi avadanlıqlarla sterilizə olunur.
- Laboratoriya şəraitində bakteriyaların mədəniyyəti sterilizə edilmiş qablarda saxlanılır.
- Tibbi məqsədlər üçün istifadə olunan bütün avadanlıqlar sterilizə edilməlidir.
- Ev şəraitində qaynatmaqla qabları sterilizə etmək olar.