izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Suç sözü Azərbaycan dilində köhnə bir söz olub, əsasən "günah" və "təqsir" mənalarında işlənir. Lüğətlərdəki qısa izahlar bu zəngin mənanı tam əks etdirmir. "Suç" sözü, əslində, bir fərdin qanun, əxlaq və ya sosial normaları pozması nəticəsində törətdiyi mənfi hərəkət və ya əməli ifadə edir. Bu, sadəcə bir səhv deyil, həm də müəyyən dərəcədə məsuliyyət daşıyan bir hərəkətdir. Məsuliyyət dərəcəsi isə hərəkətin ağırlığına, nəticələrinə və törədən şəxsin niyyətinə bağlıdır.

Tarixi kontekstdə "suç" sözü daha çox dini və əxlaqi mənada işlənirdi. Köhnə ədəbiyyatda, xüsusən də Nizami Gəncəvi, Xəyyam və digər şairlərin əsərlərində rast gəlinən "suç" sözü, daha çox mənəvi təqsir, günahkarlıq hissi ilə bağlı idi. Xəyyamın misalında olduğu kimi ("İçsə o, bir suçmu bizim içməmiz; Qorxusu yox, sən də gəl iç, ey əziz"), şair şərab içmənin günah olub-olmamasını sual altına alır və bunu nisbi bir anlayış kimi təqdim edir. Bu isə "suç" sözünün kontekstə bağlı olaraq mənasının dəyişə biləcəyini göstərir.

Müasir Azərbaycan dilində isə "suç" sözü daha çox hüquqi kontekstdə işlənir. Cinayət törətmək, qanunu pozmaq mənasında istifadə olunur. Məsələn, "ağır suç", "kiçik suç", "suç törətmək", "suç məsuliyyəti" kimi ifadələr bu mənaya nümunədir. Lakin, gündəlik dil dönməsində də "suç" sözü hələ də əxlaqi mənada, yəni günah, təqsir mənasında işlədilə bilir. Məsələn, "Sən mənim qarşıma belə çıxmaqla böyük bir suç etdin" deyə bilərik.

Ümumiləşdirərək demək olar ki, "suç" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir, lakin əsasında həmişə mənfi bir hərəkət, qanun və ya əxlaq normalarının pozulması anlayışı durur. Onun leksik mənası "günah, təqsir, cinayət" kimi ifadələrlə təsvir edilə bilər, lakin bu sadə təriflər sözün bütün çalarlarını tam əhatə etmir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz