izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sürdürmək sözü Azərbaycan dilində çoxmənalı söz olub, əsasən hərəkət, istiqamət və davam etdirmə mənalarını ifadə edir. Lüğətlərdəki "bir səmtə, bir tərəfə yönəltdirmək, istiqamət vermək" tərifi, sözün mənasının yalnız bir qismini əhatə edir. Daha geniş və dəqiq izah üçün sözün etimologiyasına və müxtəlif kontekstlərdə istifadəsinə baxmaq lazımdır.

Sözün kökü türk dillərindəki "-sür-" morfemindən törəyir və əsas mənası "hərəkət etdirmək", "irəli aparmaq"dır. Bu mənadan çıxış edərək, "sürdürmək" sözü müxtəlif mənalarda işlənə bilir:

1. Mexaniki hərəkət etdirmək: Nümunədəki kimi, "Maşını Ələsgər dayıgilə sürdürdüm" cümləsində "sürdürmək" maşını müəyyən bir istiqamətə (Ələsgər dayıgilə) hərəkət etdirmək mənasında işlənmişdir. Bu mənada "idare etmək", "sürətləndirmək" mənaları da özünə daxildir. Məsələn, "at sürər", "velosiped sürər", "traktor sürər" kimi ifadələrdə də bu məna özünü göstərir.

2. Davam etdirmək, uzatmaq: "Söhbəti gecə yarısına qədər sürdürdük", "işini səhərə qədər sürdü", "həyatı sürdü" kimi ifadələrdə "sürdürmək" bir işin, hadisənin və ya həyatın davamını ifadə edir. Bu mənada "davam etdirmək", "uzatmaq" sinonimləri istifadə oluna bilər.

3. İstiqamət vermək, yönəltmək (məcazi mənada): "Mənəviyyatı sürdürmək", "mübarizəni sürdürmək", "fikrini sürdürmək" kimi ifadələrdə "sürdürmək" bir prosesi, fikri və ya mənəvi dəyəri müəyyən bir istiqamətə yönəltmək mənasında işlənir. Bu, birinci mənanın məcazi mənasıdır.

Beləliklə, "sürdürmək" sözünün tərifi yalnız "bir səmtə, bir tərəfə yönəltmək" ilə məhdudlaşdırılmamalıdır. Sözün kontekstdən asılı olaraq "hərəkət etdirmək", "davam etdirmək" və "yönəltmək" kimi müxtəlif mənaları vardır və bu mənalar bir-birini əhatə edə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz