Sürətlənmə sözü "sürətlənmək" fellindən törəmiş bir isimdir. Lüğətlərdə sadəcə feildən törəmə kimi göstərilməsinə baxmayaraq, mənası və işlənmə sahəsi daha genişdir. Əsasən, hər hansı bir prosesin, hərəkətin və ya inkişafın sürətinin artması, yəni daha sürətli hala keçməsi mənasını verir.
Sözün mənşəyini araşdırdıqda "sürət" və "-lənmə" şəkilçilərinin birləşməsindən əmələ gəldiyini görürük. "Sürət" sözü ərəb mənşəli olub, hərəkətin sürəti, tezliyi mənasını bildirir. "-lənmə" isə isim törətmə şəkilçisi olub, prosesi, halı və ya nəticəni ifadə edir. Beləliklə, "sürətlənmə" sözü hərəkətin sürətinin artması prosesini, vəziyyətini və ya nəticəsini ifadə edir.
Sözün işlənmə sahəsi olduqca genişdir. Müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar daşıya bilər:
- Fiziki sürətlənmə: Bir cismin sürətinin artması. Məsələn: Avtomobilin sürətlənməsi nəticəsində qəza baş verdi.
- İnkişafın sürətlənməsi: Hər hansı bir prosesin (iqtisadi, sosial, texnoloji və s.) daha sürətli inkişaf etməsi. Məsələn: Son illərdə ölkədə iqtisadiyyatın sürətlənməsi müşahidə olunur.
- Tempin sürətlənməsi: İşlərin, hadisələrin daha sürətli baş verməsi. Məsələn: Sürətlənmə ilə işlərin bitməsi üçün əlavə işçi qüvvəsi cəlb edildi.
- Abstrakt mənada sürətlənmə: Hər hansı bir prosesin intensivliyinin artması. Məsələn: Düşüncələrinin sürətlənməsi onu narahat edirdi.
Yekun olaraq, "sürətlənmə" sözü sadəcə "sürətlənmək" fellindən törəmiş bir isim deyil, daha geniş məna çalarlarına malik, müxtəlif kontekstlərdə işlənən bir leksik vahiddir. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsas məğzi hər hansı bir prosesin sürətinin artmasıdır.