Sürətlənmək (f.) – Hər hansı bir prosesin, hərəkətin və ya hadisənin sürətinin artması, daha sürətli hala gəlməsi deməkdir. Bu termin həm fiziki, həm də metaforik mənada işlənə bilər.
Fiziki mənada sürətlənmək, cismin sürətinin vahid zaman ərzində dəyişməsini, yəni sürətlənməni (akselerasiyanı) ifadə edir. Məsələn, "Avtomobil sürətləndi" cümləsində avtomobilin hərəkət sürətinin artması nəzərdə tutulur. Digər bir nümunə olaraq, "Sel get-gedə sürətləndi" cümləsində selin axın sürətinin artması təsvir olunur. Bu mənada sürətlənmək, "tezləşmək", "cəldləşmək", "sürətini artırmaq" kimi sinonimlərlə əvəz oluna bilər.
Metaforik mənada isə sürətlənmək, hər hansı bir prosesin, işin və ya hadisənin daha sürətli və intensiv şəkildə inkişaf etməsini ifadə edə bilər. Məsələn, "İqtisadiyyat sürətlənir" cümləsində iqtisadi inkişafın sürətinin artması, "İşlər sürətləndi" cümləsində isə işlərin daha tez yerinə yetirilməsi nəzərdə tutulur. Bu kontekstdə, "qızışmaq", "cəldləşmək", "inkişaf etmək" kimi sözlər sürətlənməyin sinonimi kimi istifadə oluna bilər.
Sözün etimologiyasına gəldikdə, "sürət" kökünə "-lənmək" şəkilçisinin əlavə olunması ilə əmələ gəlmişdir. "Sürət" sözü fars mənşəlidir və sürət, tezlik mənasını verir.
Fərqli cümlələrdə istifadəsi:
- qatar sürətləndi və tuneldən keçdi;
- işlər son günlərdə sürətləndi;
- inflyasiya sürətlənir;
- dünyada texnoloji inkişaf sürətlənir;
- yağış sürətləndi və güclü leysan başladı;