Sürəyya (ər. سُرَيَّا, Surayyā) sözü Azərbaycan dilinə ərəb dilindən keçmişdir. Lüğətlərdə sadəcə "Yeddiqardaş ulduzlar, Ülkər, Pərvin" kimi tərcüməsi verilsə də, mənası və işlənməsi daha zəngindir.
Əslində, Sürəyya ərəb dilində "Yeddiqardaş" ulduz yığınının adı olub, Plejadlar adlanan açıq ulduz topasının ən parlaq yeddi ulduzunun ərəbcə adıdır. Ancaq Azərbaycan mifologiyasında və poetik dilində bu termin daha geniş mənada, ümumilikdə bütün Plejadlar ulduz qrupunu, hətta bəzən daha geniş olaraq, gecə səmasındakı digər ulduz topalarını da ifadə edə bilir. Belə ki, "Yeddiqardaş" termini özündə yalnız yeddi ulduzu deyil, ümumiyyətlə bu ulduz yığınının bütün üzvlərini ehtiva edir.
Ülkər və Pərvin terminləri ilə sinonim olsa da, incə bir fərq vardır. Ülkər və Pərvin daha çox poetik üslubda, eposlarda, xalq yaradıcılığında işlənir və bəzən obrazlı mənada, məsələn gözəl qızlar, gözəllik simvolu kimi istifadə olunur. Sürəyya isə daha çox astronomik termin kimi, konkret olaraq Plejadlar ulduz topasına istinad edərək işlənir.
Misallar:
- "Gecə səmasında Sürəyya parıldayırdı." (Astronomik məna)
- "Ülkər kimi gözəl idi." (Poetik, obrazlı məna)
- "Pərvinin parlaqlığı bütün səmanı işıqlandırdırdı." (Poetik, obrazlı məna)
- "Qədim əfsanələrdə Sürəyya haqqında maraqlı hekayələr var." (Mifoloji məna)
Nəticədə, Sürəyya sözü sadəcə "Yeddiqardaş" deyil, tarixi, mifoloji və ədəbi kontekstindən asılı olaraq daha geniş mənalar kəsb edən, zəngin bir termindir. Onun işlənməsi dəqiq astronomik məlumatdan poetik obrazlara qədər geniş miqyasda dəyişir.